Page 60 - 21736_Fulltext
P. 60
39
2. การระบุประเด็นปัญหาและกำหนดหัวข้อการประชุม
ผู้ที่เกี่ยวข้องตกลงกันในหัวข้อและประเด็นที่จะไกล่เกลี่ย การปรับเปลี่ยนกรอบในการ
พูดคุย ไม่ให้ยึดติดแต่ประโยชน์ของตนฝ่ายเดียว แต่เป็นกรอบที่จะมองไปข้างหน้าร่วมกันได้ การ
กำหนดวาระการประชุมซึ่งควรมีที่มากำหนดจากคู่กรณีร่วมด้วย ในกรณีที่คู่กรณีสามารถพูดคุยกันได้
การกำหนดประเด็นก็จะทำไปพร้อมๆ กัน แต่ถ้าคู่กรณีไม่อยากพูดคุยกันก็จำเป็นต้องแยกคุยทีละฝ่าย
ตัวอย่างของประเด็นในการพูดคุย เช่น โครงการพัฒนากับผลกระทบในด้านต่างๆทั้งด้านบวกและด้าน
ลบ ผลกระทบในด้านความขัดแย้งในสังคม ผลกระทบต่อแหล่งท่องเที่ยว ผลกระทบต่ออาชีพของ
ชาวบ้าน ผลประโยชน์ในด้านเศรษฐกิจ เป็นต้น
3. การค้นหาความต้องการที่แท้จริง
คนกลางควรมีทัศนคติที่เปิดกว้างต่อการค้นหาความต้องการที่แท้จริงว่าไม่ได้มีเพียง
ทางออกเดียว คนกลางควรใช้ทักษะทั้งการฟังอย่างตั้งใจ การตั้งคำถามเพื่อหาความกระจ่าง
เปรียบเสมือนแพทย์ซักอาการก่อนการวินิจฉัยโรค เพื่อให้แน่ใจว่าอาการที่เป็นเกิดจากสาเหตุใด การ
ตั้งคำถามที่กระตุ้นให้คู่กรณีอยากเล่าทำให้รู้ว่าความต้องการที่แท้จริงคืออะไร
การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทควรเน้นการค้นหาความต้องการที่แท้จริงของแต่ละฝ่ายให้ได้ว่า
มีความต้องการอะไร เพื่อจะได้ตอบสนองให้ตรงตามความต้องการ และแก้ปัญหาได้ตรงจุด สามารถ
สนองตอบต่อความต้องการร่วมกันของผู้ที่เกี่ยวข้องให้เกิดความพึงพอใจร่วมกัน ความหมายของ
จุดยืนและจุดสนใจ โรเจอร์ ฟิชเชอร์ ได้นิยามไว้ว่า จุดยืน (Position) คือสิ่งที่เรียกร้องหรือบอกว่าจะ
ทำ หรือสิ่งที่ตัดสินใจ อะไร (What) ที่บอกว่าจะทำโดยคู่ขัดแย้ง จุดสนใจคือ (Interest) เหตุผล
เบื้องหลังจุดยืนหรือสิ่งที่ผลักดันอยู่เบื้องหลังการตัดสินใจ ทำไม (Why) จึงบอกว่าต้องการเช่นนั้น
การวิเคราะห์จุดสนใจจะทำให้เข้าใจจุดยืนของคู่ขัดแย้งได้อย่างถูกต้อง รวมถึงความเชื่อ คุณค่า
แรงจูงใจที่อยู่เบื้องหลัง (Coltri, 2004) จุดยืนหรือข้อเรียกร้องอาจเปรียบได้กับภูเขาน้ำแข็งที่โผล่พ้น
น้ำขึ้นมา ส่วนจุดสนใจเปรียบได้กับส่วนของน้ำแข็งที่ซ่อนอยู่ใต้น้ำ ที่เรามองไม่เห็นด้วยตาเปล่า แต่เรา
ก็สามารถค้นพบจุดสนใจหรือความต้องการนั้นได้ถ้าใช้การค้นหาอย่างรอบคอบและมีทักษะในการตั้ง
คำถาม
ตัวอย่างที่ผู้เขียนเคยทำหน้าที่เป็นคนกลางกรณีฟ้องร้องกันเรื่องไม่จ่ายค่าส่วนกลาง
ของหมู่บ้าน เหตุผลที่ไม่จ่ายเงิน เนื่องจากเรื่องขี้หมา กล่าวคือมีสุนัขมาอึหน้าบ้านของคู่กรณี ทำให้ไม่
พอใจมากที่ส่วนกลางไม่ยอมดูแล ส่งกลิ่นเหม็นจนเจ้าของบ้านทนไม่ได้ จึงไม่ยอมจ่ายค่าส่วนกลาง แต่
เมื่อทางส่วนกลางรับปากว่าจะดูแลไม่ให้สุนัขไปอึหน้าบ้านเจ้าของบ้าน จึงตกลงยินยอมจ่ายค่า
ส่วนกลางทั้งส่วนที่ค้างและจ่ายล่วงหน้าอีกด้วย
