Page 26 - kpiebook62010

19

2.3 สิทธิหรือสวัสดิภาพของสัตว์เมื่อเปรียบเทียบกับสิทธิและ

เสรีภาพของมนุษย์

เพื่อการเปรียบเทียบระหว่างสิทธิและเสรีภาพของมนุษย์กับแนวคิดเรื่องสิทธิหรือสวัสดิภาพของสัตว์
ประการแรก จะต้องทำความเข้าใจในเรื่องของสิทธิและเสรีภาพในมุมมองของมนุษย์เสียก่อนในเบื้องแรก ก่อนที่จะ
วิเคราะห์วิพากษ์ได้ว่าสัตว์นั้นมีสิทธิหรือเสรีภาพหรือไม่หากนำมาเปรียบเทียบกับมุมมองเรื่องสิทธิและเสรีภาพของ

มนุษย์

2.3.1 หลักการเรื่องสิทธิและเสรีภาพของมนุษย์

ในทางปรัชญาแล้ว แนวความคิดเรื่องของสิทธิเสรีภาพของมนุษย์ เริ่มปรากฏขึ้นแต่ในยุคกรีก
โดยอริสโตเติล กล่าวไว้ว่า “มนุษย์เป็นสัตว์ที่มีเหตุผล ย่อมมีเสรีภาพในการเลือก และด้วยเหตุผลที่ถูกต้อง
30
ย่อมช่วยให้เขาเข้าถึงกฎธรรมชาติได้ และ ณ จุดนี้เองคือเสรีภาพที่ยิ่งใหญ่ของมนุษย์” โดยแนวความคิดนี้
ถือว่า มนุษย์นั้นมีเสรีภาพอยู่แล้วตามกฎธรรมชาติ ภายใต้เหตุผลที่ถูกต้องเนื่องจากภูมิปัญญาของมนุษย์

แนวคิดเรื่องสิทธิและเสรีภาพของมนุษย์มีพัฒนาการต่อเนื่องกันมา นับแต่แนวความคิดระยะแรก

ที่เชื่อว่ามนุษย์นั้นมีธรรมชาติที่เห็นแก่ตัวและโหดร้าย หากใช้เสรีภาพของมนุษย์แต่ละคนสังคมจะขัดแย้งวุ่นวาย
ได้แก่ แนวความคิดของโทมัส ฮอปส์ ในแนวความคิดนี้ มนุษย์แต่ละคนจึงควรสละเสรีภาพเสียเพื่อเพื่อความ
สงบสุขและทำสัญญา ให้รัฐนั้นเป็นผู้ทรงอำนาจอธิปไตยเพื่อรักษาความสงบของสังคม ไปสู่แนวความคิดเรื่อง
31
สัญญาประชาคม ของ จอห์น ล็อค ซึ่งมีแนวความคิดที่แตกต่างกันกับฮอปส์ คือ ล็อคเชื่อว่ามนุษย์เรานั้น
มีธรรมชาติที่รักสงบ มีจิตใจดีงามช่วยเหลือกัน แต่ความที่มนุษย์เราแต่ละคนมีเสรีภาพตามธรรมชาติอันเท่าเทียม
กันนั่นเอง ทำให้ไม่มีสภาพบังคับระหว่างมนุษย์ต่อมนุษย์ด้วยกัน จึงเกิดความขัดแย้ง และไม่มั่นคงปลอดภัย มนุษย์

จึงได้เข้ามาสละสิทธิตามธรรมชาติที่จะบังคับกันเองเมื่อเกิดการละเมิดสิทธิ และโอนสิทธิในการบังคับกันนี้ไว้ให้แก่
สังคมเป็นผู้ใช้อำนาจนี้ผู้เดียว ซึ่งมีพื้นฐานมาจากความต้องการความมั่นคงในทางทรัพย์สินและความปลอดภัยของ
มนุษย์ ซึ่งมนุษย์ไม่ได้สละเสรีภาพทั้งหมดให้สังคม แต่เป็นการสละเสรีภาพบางส่วนเพื่อความผาสุกร่วมกัน แต่

32
มนุษย์ยังคงมีเสรีภาพอื่นๆ อยู่
และในที่สุด แนวความคิดที่ว่า มนุษย์สละเสรีภาพของตนเพื่อความมั่นคงและผาสุกของสังคม

ก็มีการพัฒนาไปสู่แนวความคิดเรื่องของอำนาจรัฐ ซึ่งปรากฎใน ทฤษฎีสัญญาประชาคม ของ ฌอง ฌาค รุสโซ
ที่กล่าวว่า มนุษย์ทุกคนอยู่อย่างมีอิสระเสรี มีความเท่าเทียมกัน ต่อมามนุษย์แต่ละคนได้มารวมตัวกันเข้าโดยสมัคร
ใจเป็น สังคมนั้นมารวมตัวกันมอบอำนาจอันเป็นของตนไว้แก่สังคม หรือ “รัฐ” คืออำนาจอธิปไตยมาจาก

30 อุดม รัฐอมฤต และคณะ. การอ้างศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์หรือใช้สิทธิเสรีภาพของบุคคลตามมาตรา 28. (2544)
(กรุงเทพฯ : สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ) หน้า 34

31 บวรศักดิ์ อุวรรณโณ. กฎหมายมหาชนเล่ม 1 : วิวัฒนาการทางปรัชญาและลักษณะของกฎหมายมหาชนยุคต่างๆ
(2538) (กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์นิติธรรม). หน้า 26

32 บวรศักดิ์ อุวรรณโณ. อ้างแล้ว. หน้า 46 - 47

ปัญหาเกี่ยวกับการใช้บังคับของพระราชบัญญัติป้องกันการทารุณกรรม และการจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ. 2557