Page 24 - kpiebook62010

17

ข. แนวคิดแบบ“สวัสดิภาพสัตว์” (Animal Welfare)

แนวคิดแบบสวัสดิภาพสัตว์นั้นมีแนวทางที่ผ่อนปรนมากกว่า คือมองว่าเป็นเรื่องของข้อผูกมัด
หรือพันธะทางศีลธรรมของมนุษย์ที่พึงมีต่อสัตว์ กล่าวคือ มนุษย์มีความรับผิดชอบทางศีลธรรมที่จะไม่กระทำการ

ใดๆ อันเป็นการทารุณสัตว์หรือทำให้สัตว์ได้รับความทรมานโดยไม่จำเป็น แนวคิดแบบสวัสดิภาพของสัตว์นี้
ไม่ปฏิเสธการที่มนุษย์จะใช้ประโยชน์จากสัตว์บ้างตามสมควร แต่การใช้ประโยชน์นั้นจะต้องกระทำอย่างมี

มนุษย์ธรรมด้วย โดยต้องจัดให้สัตว์ได้มีสิ่งจำเป็นพื้นฐานที่เพียงพอเหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของสัตว์อย่างนั้น
และมนุษย์จะต้องแสวงหามาตรการในการปฏิบัติต่อสัตว์อย่างมีมนุษยธรรมและไม่กระทำการใดๆ ให้สัตว์ต้อง
เจ็บปวดและไม่ทรมานอย่างไม่จำเป็น ส่วนการจัดสวัสดิภาพของสัตว์อย่างไรจึงจะถือว่าเหมาะสมเพียงพอนั้น
จำเป็นต้องอาศัยข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ วัฒนธรรม จรรยาบรรณ และความเป็นไปได้ในการปฏิบัติ

ในทางวิทยาศาสตร์ ความหมายของหลักสวัสดิภาพ คือความต้องการของสัตว์ในสิ่งใดๆ
ที่ทำให้การดำรงชีวิตเป็นไปอย่างมีระบบและปลอดภัย ความต้องการดังกล่าวมีทั้งความต้องการขั้นพื้นฐาน เช่น

ความต้องการด้านอาหาร น้ำ ที่อยู่อาศัย และความต้องการที่สูงขึ้นไป เช่นความต้องการดำรงเผ่าพันธุ์ไม่ให้
สูญพันธ์หรือการวิวัฒนาการไปสู่สายพันธุ์ที่ดีกว่า โดย Saunders Comprehensive Veterinary Dictionary ให้
27
ความหมายว่า หลักสวัสดิภาพสัตว์คือการหลีกเลี่ยงการข่มเหงรังแก และการใช้ประโยชน์อย่างไม่ถูกต้องจากสัตว์
โดยดำเนินการจัดสรรหลักเกณฑ์การอำนวยความสะดวก การให้อาหารหรือการดูแลทั่วๆไป การป้องกันดูแลรักษา
จากโรคภัยไข้เจ็บ รวมทั้งการรับรองว่าปราศจากภัยอันตราย ความไม่สะดวกสบายเกินจำเป็นและความเจ็บปวด 28

สัตว์แพทย์สมาคมแห่งสหรัฐอเมริกา (The American Veterinary Medical
Association : AVMA) ได้แสดงแนวคิดเกี่ยวกับเรื่องสวัสดิภาพสัตว์ไว้ว่า สวัสดิภาพสัตว์คือความรับผิดชอบของ
มนุษย์ที่คอบคลุมถึงสัตว์ที่มีชีวิตทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นการจัดหาที่พักที่เหมาะสม การให้ความสนใจ ดูแลเอาใจใส่

การป้องกันโรค และให้การรักษาเมื่อสัตว์เจ็บป่วย การปฏิบัติอย่างมีมนุษยธรรม และการทำสัตว์ให้ตายอย่างไม่
ทรมานเมื่อมีความจำเป็น 29

หลักสวัสดิภาพสัตว์ที่ยอมรับกันในปัจจุบันนั้นยึดถือตามหลักเสรีภาพห้าประการของสัตว์
(Five Freedoms) ที่ได้รับการรับรองโดยสหภาพยุโรป ดังนี้

(1) มีอิสระจากความหิว กระหาย และการให้อาหารที่ไม่ถูกต้อง (Freedom from
hungry and thirst) โดยมนุษย์มีหน้าที่ต้องจัดอาหารและน้ำดื่มอย่างเพียงพอและถูกสุขลักษณะสำหรับสัตว์

27 J Anim . (191) . “Animal welfare : concepts and measurement,”. อ้างถึงใน ประพิมพ์พรรณ เงินทิพย์. มาตรการ
ทางกฎหมายในการคุ้มครองสัตว์ตามหลักสวัสดิภาพสัตว์. อ้างแล้ว หน้า 51

28 Saunders Comprehensive Veterinary Dictionary. “Animal + welfare”. อ้างถึงใน ประพิมพ์พรรณ เงินทิพย์.
อ้างแล้ว หน้า 51

29 ธันวรัตน์ โรจนโรวรรณ. อ้างแล้ว. หน้า 78

ปัญหาเกี่ยวกับการใช้บังคับของพระราชบัญญัติป้องกันการทารุณกรรม และการจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ. 2557