Page 119 - kpiebook65037

118 ตัวชี้วัดหลักคุณธรรม

ควำมเป็นมำของจริยธรรม

เป็นที่ยอมรับว่า การเมืองและศีลธรรมนั้นเป็นสิ่งไม่สามารถ
แยกจากกันได้ ค�าว่า morality (ศีลธรรม) แรกเริ่มเดิมทีนั้นเป็นค�า
ในภาษาละตินที่ใช้แปลค�าว่า ethics (จริยธรรม) ในภาษากรีก สะท้อนได้

จากค�าว่า ethos และ ethnos ที่บ่งบอกถึงคุณลักษณะเฉพาะของผู้คน
9
หรือประชาชาติ จริยธรรมหรือศีลธรรม นั้นต้องครอบคลุมทั้งความหมาย
อย่างแคบ นั่นคือจริยธรรมในความหมายเชิงลบหรือปฏิเสธ เช่น ข้อบัญญัติ
ข้อห้ามต่างๆ โดยมีความสากลอยู่ในตัวไม่ว่าระบอบการเมืองแบบใด
ก็ต้องยอมรับข้อห้ามดังกล่าวน�ามาปฏิบัติเหมือนกันหมด (สมบัติ จันทรวงศ์,

2553, น. 6) อย่างไรก็ตาม จริยธรรมในความหมายแคบนั้นอาจยังไม่เพียงพอ
ในการแยกคุณลักษณะของประชาชาติออกจากกัน ต้องท�าความเข้าใจ

จริยธรรมในความหมายดั้งเดิมหรือความหมายกว้างเพิ่มเติมด้วย
โดยจริยธรรมในความหมายกว้างสมบัติได้อธิบายตามแนวคิดของ
อริสโตเติล (สมบัติ จันทรวงศ์, 2553, น. 7) เนื่องจากแนวคิดของอริสโตเติล

นั้นเป็นแรงบันดาลใจของแนวคิดประชาธิปไตยสมัยใหม่ อริสโตเติลชี้ว่า
ความประเสริฐของมนุษย์ในแง่บวกมีความส�าคัญไม่แพ้ชุดข้อห้ามต่างๆ

(สมบัติ จันทรวงศ์, 2553, น.7) ชุมชนการเมืองไม่อาจอยู่รอดจาก
การรุกรานของผู้อื่นได้ด้วยการที่พลเมืองมีแต่จริยธรรมอย่างแคบ เช่น
เรื่องของความกล้าหาญ ความโอบอ้อมอารี ความยุติธรรม ล้วนแล้ว

แต่เป็นคุณสมบัติที่จ�าเป็นส�าหรับการท�าให้คุณลักษณะของมนุษย์นั้น
10
สมบูรณ์ และความสมบูรณ์ของมนุษย์นั้นจะเกิดได้ในชุมชนการเมือง

9 เพิ่อความง่ายในการท�าความเข้าใจในงานเขียนของสมบัติ จันทรวงศ์ได้ใช้ค�าว่า
จริยธรรมและศีลธรรมในแง่ที่มีความหมายเหมือนกัน
10 จริยธรรมที่เหมาะกับมนุษย์ผู้ประเสริฐในประเทศหนึ่งๆ ย่อมเป็นผลผลิตของ
กฎระเบียบทางสังคมที่ย่อมแตกต่างกันไป เช่น จริยธรรมที่เหมาะในประเทศที่เป็น
เผด็จการสังคมนิยมและทุนนิยมเสรีประชาธิปไตยย่อมต่างกัน