Page 159 - kpi12821

ณรงค์เดช สรุโฆษิต

กำหนดไว้ เพื่อทำให้อุดมการณ์หรือเป้าหมายดังกล่าวเป็นความจริง 48

กล่าวอีกนัยหนึ่ง กฎหมายสเปนจะกำจัดพรรคการเมืองที่มีอุดมการณ์ไม่สอดคล้อง
กับระบอบประชาธิปไตย ก็ต่อเมื่อพรรคการเมืองนั้น “กระทำการ” หรือ “มีกิจกรรม”

49
ที่ขัดต่อหลักประชาธิปไตยและหลักนิติรัฐ ด้วยเหตุนี้ การที่พรรคการเมืองหนึ่งๆ
เพียงแต่ยึดถือ “อุดมการณ์หรือเป้าหมายที่ขัดต่อประชาธิปไตย” และประกาศชัดว่า
เป็นอุดมการณ์ของพรรคเพียงเท่านี้ ยังไม่เพียงพอที่จะถือเป็นเหตุยุบพรรคการเมือง
ตราบเท่าที่ยังไม่มี “การกระทำ” ที่ขัดต่อประชาธิปไตยหรือโดยวิธีการนอกครรลอง
ประชาธิปไตย เว้นเสียแต่ อุดมการณ์หรือเป้าหมายดังกล่าวมีลักษณะเป็นความผิด

อาญาในตัวเอง เช่น มีอุดมการณ์สร้างประเทศที่มีเผ่าพันธุ์อันบริสุทธิ์เพียงหนึ่งเดียว
และมีเป้าหมายประหัตประหารคนเชื้อชาติอื่นให้สิ้นไปจากประเทศ เช่นนี้แล้ว ก็อาจมี
การยุบพรรคบนฐาน “อุดมการณ์หรือเป้าหมาย” ดังกล่าวโดยลำพังก็ได้ 50

เพื่อการนี้ กฎหมายพรรคการเมืองสเปนจึงได้กำหนด “การกระทำ” ที่เป็นเหตุ
ให้ศาลจะสั่งยุบพรรคการเมืองไว้ 3 เหตุใหญ่ๆ อันได้แก่

1

48 โปรดดู C.E., art. (s) 167 –168 โดยเฉพาะ 168 “Total Revision”; จริงๆ แล้ว ระบอบประชาธิปไตย
ของสเปนก็จัดได้ว่าเป็น Militant Democracy อย่างหนึ่ง เพียงแต่เป็นรูปแบบที่พร้อมต่อสู้ป้องกันตนเองในเชิง
กระบวนการ (Militant Procedural Democracy – MPD) มิใช่ระบอบประชาธิปไตยที่พร้อมต่อสู้ป้องกันในเชิง
เนื้อหา (Militant Substantive Democracy – MSD) ดังเช่นกรณีเยอรมนีที่มีหลักรัฐธรรมนูญถาวรตลอดกาล
(Eternity Principles) เช่น หลักประชาธิปไตย หลักสาธารณรัฐ หลักสหพันธรัฐที่ห้ามแก้ไขเปลี่ยนแปลง ทั้งนี้
โดยสภาพ MSD จะรวมกลไกป้องกันตนเองของ MPD อยู่แล้วในตัวเอง; โปรดดู Carlos Vidal Prado, “Spain,”
ใน Markus Thiel (ed.), The ‘Militant Democracy’ Principle in Modern Democracies, (Surrey:
ASHGATE Publishing Limited, 2009) น. 242 – 248; แต่ทั้งนี้ โปรดดู Victor Ferreres Comella, เรื่องเดิม,
น. 141 และ น. 144 - 146 ซึ่งวิจารณ์ว่า ระบบรัฐธรรมนูญของสเปนได้กลายเป็น Militant Democracy
(ในแบบ MSD) โดยผลของกฎหมายระดับพระราชบัญญัติไปเสียแล้ว แต่เหตุที่ศาลรัฐธรรมนูญยังอ้างว่า มาตรการ
ยุบพรรคตามกฎหมายพรรคการเมืองมิใช่ Militant Democracy ก็เพื่อหลบเลี่ยงมิให้ขัดแย้งกับฉันทามติอย่าง
ชัดแจ้งในการจัดทำรัฐธรรมนูญเท่านั้น.
49 Mónica Montero-Elena, เรื่องเดิม, น. 429– 430 ซึ่งแปลเนื้อความในคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ
สเปนในคดี S.T.C., Mar. 12, 2003. (No. 48/2003) ในส่วนที่เกี่ยวข้องมาไว้ด้วย.
50 เรื่องเดียวกัน, น. 431; ด้วยเหตุนี้ จึงมีผู้วิจารณ์ว่า จริงๆ แล้ว ระบบรัฐธรรมนูญสเปนก็ไม่ยอมรับ
อุดมการณ์ที่ขัดต่อประชาธิปไตย กล่าวอีกนัยหนึ่ง เมื่อพิจารณาเนื้อหาของเหตุยุบพรรคการเมืองในข้อต่างๆ
ต่อไป เช่น มาตรา 9 (2) [โปรดดู หัวข้อ 2.3 ในหน้า 133 ประกอบ] จะอนุมานได้ว่า กฎหมายพรรคการเมืองของ
สเปนก็ยุบพรรคการเมืองที่อุดมการณ์เหมือนกัน หากมีการกระทำที่ยืนยันถึงอุดมการณ์ดังกล่าวอย่างเป็นรูปธรรม
โปรดดู Victor Ferreres Comella, เรื่องเดิม, น. 142 – 144.