Page 183 - kpi12821

ณรงค์เดช สรุโฆษิต

5. ปัญหาความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของ

บทบัญญัติว่าด้วยการยุบพรรคการเมือง

ปลายเดือนกันยายน ค.ศ. 2002 สามเดือนภายหลังการประกาศใช้กฎหมาย
พรรคการเมืองฉบับใหม่ รัฐบาลเขตปกครองอิสระบาสก์ (Basque government) ได้
134
ยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญสเปน ขอให้พิจารณาความชอบด้วยชอบรัฐธรรมนูญของ
135
บทบัญญัติหลายมาตราในกฎหมายฉบับนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บทบัญญัติในส่วนที่
เกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง อย่างไรก็ดี ศาลรัฐธรรมนูญสเปนโดยเสียงเอกฉันท์ได้ยก
คำร้องทั้งหมด โดยวินิจฉัยว่า ไม่มีบทบัญญัติมาตราใดขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ แต่
136
ทั้งนี้ ภายใต้เงื่อนไขว่า การตีความและปรับใช้บทบัญญัติต่างๆ ดังกล่าวต้องเป็นไปตาม
แนวทางการตีความที่ศาลรัฐธรรมนูญวางไว้ในคำวินิจฉัยฉบับนี้ด้วย ดังรายละเอียด

ต่อไปนี้

5.1 การยุบพรรคไม่ขัดต่อหลักการห้ามฟ้องซ้ำคดีอาญาใน

ความผิดเดียวกัน
1 1
ผู้ร้องอ้างว่า การยุบพรรคการเมืองตามข้อ 2.3 โดยอาศัยเหตุที่ผู้บริหาร

134 ภายในสามเดือนนับแต่กฎหมายประกาศในราชกิจจานุเบกษา รัฐบาลกลาง ผู้ตรวจการแผ่นดิน ส.ส.
หรือ ส.ว. 50 คน และรัฐบาลหรือรัฐสภาของเขตปกครองอิสระสามารถยื่นคำร้องขอให้ศาลรัฐธรรมนูญตรวจสอบ
ความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมายได้ โปรดดู C.E., art. (s) 161 – 162; พรรคชาตินิยมบาสก์ (Partido
Naciona lista Vasco หรือ PNV–The Basque Nationalist Party) มี ส.ส. และ ส.ว. ในรัฐสภาสเปนเพียง
อย่างละ 5 – 6 คน จึงอาศัยรัฐบาลเขตปกครองอิสระบาสก์ ซึ่งพรรคของตนครองอยู่เป็นผู้เสนอคำร้องต่อศาล
รัฐธรรมนูญโปรดดู Victor Ferreres Comella, เรื่องเดิม, น. 150.

135 นอกเหนือจากบทบัญญัติที่เกี่ยวข้องกับการยุบพรรคแล้ว คำร้องดังกล่าวยังได้โต้แย้งว่าบทบัญญัติ
กฎหมายพรรคการเมืองหลายมาตราต่อไปนี้ ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญสเปน อย่างไรก็ดี ศาลรัฐธรรมนูญสเปน
กลับวินิจฉัยไปในทางตรงกันข้ามทั้งหมด ภายใต้เงื่อนไขว่า “ต้องตีความบทบัญญัติต่างๆ ดังกล่าวตามแนวทาง
ที่ศาลวางไว้เท่านั้น”
(1) การรับรองเสรีภาพในการจัดตั้งพรรคการเมืองให้เฉพาะแก่พลเมืองสเปน ตามมาตรา 1.1
(2) คุณสมบัติของผู้จัดตั้งพรรค ตามมาตรา 2.1
(3) พรรคการเมืองต้องจดทะเบียนกับกระทรวงมหาดไทย และการให้อำนาจกระทรวงในการชะลอการ
จดทะเบียน ตามมาตรา 3.2, 4.2, 4.3, และ 5.1
(4) กฎหมายนี้มุ่งใช้บังคับเป็นการเจาะจงเฉพาะราย
ในประเด็นที่สี่นี้ มีผู้วิจารณ์ว่า “ที่จริงแล้ว กฎหมายนี้มุ่งหมายใช้เพื่อการยุบพรรค Batasuna แต่ก็
เป็นการใช้ถ้อยคำที่มีลักษณะทั่วไปและเป็นนามธรรม (General and Abstract Clause) เพื่อมิให้ขัด
รัฐธรรมนูญ” โปรดดู Victor Ferreres Comella, เรื่องเดิม, น. 146 – 148.
136 S.T.C., Mar. 12, 2003. (No. 48/2003) อ้างถึงใน Victor Ferreres Comella, เรื่องเดิม, น. 135.