Page 137 - kpi15428
P. 137
ชุมชนกับสิทธิ ในทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ฟ้องร้องรัฐของชุมชนมาบตาพุดซึ่งกล่าวไปแล้วก่อนหน้านี้ ขณะที่ในส่วน
ของนโยบายจากคำแถลงนโยบายของรัฐบาล เน้นการส่งเสริมชุมชนในทาง
เศรษฐกิจ โดยนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ มีแนวทางการบริหารจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่คำนึงถึงมิติด้านชุมชน ส่วนรัฐบาล
โดยนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร หากพิจารณาคำแถลงนโยบายนับได้ว่ามี
ความก้าวหน้าในการส่งเสริมสิทธิชุมชนมากที่สุด เพราะมีการผลักดัน
กฎหมายรับรองสิทธิชุมชนในการจัดการทรัพยากรปรากฎในคำแถลง
นโยบาย
รูปแบบนโยบายเกี่ยวกับสิทธิชุมชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อมในช่วง พ.ศ.2550 – 2554 ดังกล่าวข้างต้นจะเห็นได้ว่ามี
ลักษณะเปิดกว้างจนชุมชนสามารถใช้สิทธิฟ้องร้องรัฐให้ดำเนินการตาม
หน้าที่ได้ ผู้เขียนวิเคราะห์ว่า สภาพแวดล้อมทางนโยบายที่สำคัญซึ่งส่งผล
ต่อรูปแบบนโยบายสิทธิชุมชนในช่วงนี้ ได้แก่ สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจ
การเมือง และบริบทระหว่างประเทศ โดยจะเห็นได้อย่างชัดเจนว่าแนวทาง
พัฒนาเศรษฐกิจตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นผลดีต่อการ
พัฒนาประเทศอย่างต่อเนื่องมาจากหลังวิกฤติเศรษฐกิจ พ.ศ.2540 ทำให้
รัฐยังคงแนวทางตามเศรษฐกิจนี้ซึ่งมีความยึดโยงกับชุมชน
สภาพแวดล้อมทางการเมือง ในช่วงนี้การเมืองภาคประชาชน
มีแนวโน้มตื่นตัวทางการเมืองมากขึ้นประกอบกับการจัดสรรทรัพยากร
โดยรัฐแต่เพียงผู้เดียวได้ส่งผลให้เห็นว่าทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ไม่ได้ถูกอนุรักษ์ซ้ำยังมีความเสื่อมโทรมและลดน้อยลงตามลำดับ เพราะรัฐ
ไม่อาจควบคุมทรัพยากรซึ่งมีขอบเขตกว้างขวาง สอดคล้องกับที่กิตติศักดิ์
ปรกติ (2550, น.63 - 66) ได้กล่าวไว้ว่าการใช้สิทธิตามกฎหมายของผู้ที่มี
อำนาจสูงสุดของสังคมไม่อาจครอบคลุมทุกพื้นที่และรัฐส่วนกลางแท้จริงแล้ว
ก็ไม่ได้มีความเข้มแข็งพอที่จะปกครองทุกพื้นที่ได้อย่างทั่วถึง ซึ่งมีความ
สอดคล้องกับ Ostrom (1990) อีกเช่นกันว่าการที่รัฐบาลกลางควบคุมและ
เป็นเจ้าของส่วนใหญ่ของประเทศ (Nationalizations) เพื่อปกป้องทรัพยากรไว้
1 9
