Page 103 - kpi15476
P. 103
102 การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 15
จึงเห็นได้ว่าธรรมที่เกี่ยวข้องกับพระราชาคือทศพิธราชธรรมนี้เน้นการกำกับอัตตาธิปไตย
มากที่สุดคือ ศีล ซึ่งเป็นการควบคุมตนเองให้ละชั่ว
อปริหานิยธรรม
ผู้เขียนได้พยายามค้นหาคำตอบเกี่ยวกับอปริหานิยธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงกล่าวถึงว่าเป็น
คุณสมบัติของบรรดากษัตริย์วัชชี ว่าเหตุใดจึงขึ้นต้นด้วยข้อ หมั่นประชุมกันเป็นเนืองนิจ
พร้อมเพียงกันประชุม พร้อมเพรียงกันเลิกประชุม บัดนี้เมื่อใดอ่านเรื่องโลกาธิปไตยในอธิปไตยสูตร
ซึ่งเน้นเรื่องสติและสมาธิแล้วยังต้องมีปัญญาที่จะเน้นดี ชั่ว ถูก ผิดกล่าวได้ว่าต้องกำกับด้วย
ปัญญา ก็เข้าใจได้ว่าในการคิดให้ถูกต้องรอบคอบ และมีโอกาสขจัดอคติส่วนบุคคลได้มากที่สุด
ในทางโลกอาศัยการประชุมซึ่งมีความเห็นต่างๆ ความเห็นสนับสนุน คัดค้านและการโต้แย้ง
การประชุมจึงเป็นการตัดสินด้วยปัญญาในทางโลก พวกวัชชีปกครองแบบอภิชนาธิปไตย
มีพระราชาหลายองค์ร่วมกันปกครอง การประชุมจึงเป็นเรื่องสำคัญ ระบอบประชาธิปไตยก็เป็น
เช่นเดียวกัน ปัญญาที่จะใช้ในการขับเคลื่อนระบอบอาศัยการประชุมซึ่งมีการฟังความเห็น และ
พิจารณาโดยรอบคอบทั้งด้วยสติและปัญญา ซึ่งมิใช่เป็นแบบพวกมากลากไปเช่นกรณีประเทศไทย
ในปัจจุบันที่เป็นประชาธิปไตยแบบอำนาจนิติบัญญัติกับอำนาจบริหารแต่งงานกัน มิใช่เป็นการถ่วง
ดุลอำนาจตามอุดมการณ์ประชาธิปไตยที่แท้ จึงทำให้เป็นเผด็จการของเสียงข้างมากได้ง่าย
อธิปไตยข้อที่ 3 คือ ธรรมมาธิปไตยเป็นอุดมคติและเป็นมาตรฐานการคิด การประพฤติ
ปฏิบัติในชีวิตและสังคมใช้ตรวจสอบการปฏิบัติได้ว่าดีหรือชั่ว ไม่ต้องคิดสร้างมาตรฐานอะไรขึ้น
ใหม่นอกจากนี้ ถ้าปฏิบัติตามธรรมของพระพุทธเจ้าได้ทั้งคนและสังคมก็เป็นสุข ถ้าการปฏิบัติ
ออกห่างจากธรรมธรรมเพียงไรความยุ่งยาก ความชั่วและความหายนะก็เพิ่มขึ้นเพียงนั้น แม้ใน
เรื่องอัตตาธิปไตยกับโลกาธิปไตยทั้งผู้ปกครองหรือผู้ใต้ปกครองก็ต้องปฏิบัติตามธรรม
ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับธรรมของพระราชา
การปกครองย่อมมีสายการบังคับบัญชาลดหลั่นกันไปเป็นชั้นๆ หน่วยงานที่ปกครองก็อาจมี
หลายหน่วย หากเข้าใจว่าผู้ที่จะต้องมีธรรมคือ ผู้ปกครองระดับสูงสุดเท่านั้น การปกครองด้วย
ธรรมก็จะขาดตอน ไม่มีผลไปถึงระดับล่างๆ ลงไป เท่ากับธรรมไม่ได้ปกครอง การที่จะให้ธรรม
ที่ใช้ปกครองมีผลสืบลงไปทุกระดับ ธรรมก็ต้องมีในทุกระดับด้วย มิฉะนั้นเมื่อระบอบการปกครอง
เปลี่ยนไปหรือชื่อตำแหน่งของผู้ปกครองเปลี่ยนไปก็จะไม่อาจใช้ธรรมในการปกครองได้ เช่นบางประเทศ
ผู้ปกครองอาจเรียกว่าประธานาธิบดี แต่บทบาทการปกครองเป็นประมุขและนายกรัฐมนตรีอาจมี
บทบาทในการปกครองอย่างแท้จริง ราชาในระบอบการปกครองสมัยใหม่ดูที่ความเป็น
เอกสารประกอบการอภิปราย มีอยู่นั้นทุกระดับของการปกครองด้วย
ผู้ปกครองที่มีอำนาจในการปกครองอย่างแท้จริงว่ามีธรรมหรือไม่ และธรรมในการปกครองก็ต้อง
