Page 365 - kpi18886

357

ทั้งนี้ การที่มนุษย์จะคลี่คลายไปสู่ธรรมชาติที่แท้จริงได้ต้องมีเงื่อนไขพิเศษต้องอยู่

ในบริบทที่เหมาะสมเท่านั้น อริสโตเติลเห็นว่ามนุษย์จะพัฒนาไปสู่จุดมุ่งหมาย
ความดีสูงสุดในตัวตนได้ก็ต้องอยู่ในเมืองเท่านั้น รัฐจึงถือกำเนิดขึ้นมาจาก
ความพยายามของคนที่จะหาสิ่งต่างๆ มาตอบสนองความต้องการในทุกๆ ด้าน

รวมทั้งด้านศีลธรรม รัฐจึงเปรียบเสมือนแหล่งพำนักตามธรรมชาติที่คนมุ่งหวังที่
จะพบกับชีวิตที่สมบูรณ์ รัฐคือจุดจบของการพัฒนาจากแต่ละปัจเจกบุคคลมาเป็น
ครอบครัว เป็นชุมชน สังคม เป็นรัฐ สิ่งที่ว่านี้เป็นกระบวนการธรรมชาติ การที่

มนุษย์สามารถพึ่งพาตนเอง รู้จักตัวตนและนำมาแสดงออก จะช่วยพัฒนามนุษย์
ให้เข้าถึงธรรมชาติของตัวเองได้มากขึ้น ซึ่งจะทำได้ก็ต่อเมื่ออยู่ในรัฐ อริสโตเติล
เห็นว่ารัฐเป็นสิ่งประเสริฐสุดที่มนุษย์พึงจะเข้าถึงได้ในโลกนี้ คนกับรัฐเป็นสิ่งที่

แยกกันไม่ออก เพราะทั้งคนและรัฐต่างก็ต้องมีการพัฒนาไปสู่ความสมบูรณ์ของ
ตัวเอง คนแต่ละคนจะมีวิถีชีวิตที่ดีได้เมื่ออยู่ในรัฐ รัฐจะดีได้ก็เมื่อคนที่อยู่ในรัฐ
เป็นคนมีชีวิตที่ดี อริสโตเติลเชื่อว่าธรรมชาติกำหนดให้บางคนเกิดมาเพื่อที่จะเป็น

นาย บางคนเกิดมาเพื่อที่จะเป็นบ่าว เป็นทาส สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่ความอยุติธรรม
การที่คนคนหนึ่งเป็นผู้ปกครองก็เพราะเขามีสติปัญญา คุณสมบัติแห่งการเป็น
ผู้ปกครอง รัฐจะได้ประโยชน์จากคนคนนี้จากปัญญา คนที่ด้อยปัญญารู้จักใช้แต่

แรงงานก็ให้ประโยชน์แก่รัฐทางแรงงาน คนย่อมถูกกำหนดให้ทำหน้าที่ต่างๆ กัน
ได้สุดแต่คุณค่าในแต่ละคน ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นความยุติธรรม ในขณะเดียวกัน
ทุกคนในทางกฎหมายย่อมได้รับการปฏิบัติโดยทัดเทียมกัน แต่ละคนอาจจะมี

สถานะทางสังคมต่างกัน แต่เมื่ออยู่หน้ากฎหมายแล้วทุกคนเสมอภาคกันหมด
อริสโตเติลเชื่อในการปกครองโดยกฎหมาย กฎหมายเป็นสิ่งที่บันดาลความ
ยุติธรรมและสร้างสันติสุขให้รัฐ

แต่รัฐในอุดมคติเกิดได้ยาก เพราะไม่สามารถที่จะหาคนดีที่ดีอย่างโดดเด่น
แท้จริงมาปกครองได้อริสโตเติลจึงไม่สนใจมากนักในการสร้างรัฐในอุดมคติ แต่

เน้นไปในทางคิดถึงรูปแบบการปกครองที่สามารถเป็นจริงขึ้นมาได้หรือประยุกต์รัฐ
(Practical State) อริสโตเติลได้ทำการศึกษารูปแบบการปกครองในนครรัฐต่างๆ
สมัยนั้นและเห็นว่ารูปแบบการปกครองที่มีอยู่นั้นสามารถแบ่งได้เป็นสองประเภท

ใหญ่คือการปกครองเพื่อประชาชนและแบบที่ปกครองเพื่อชนชั้นตนเอง
การปกครองแบบที่ปกครองเพื่อชนชั้นตัวเองนี้แบ่งเป็นระบอบทรราชย์ที่มี

บทความที่ผานการพิจารณา