Page 368 - kpi18886
P. 368
360
จะให้พลเมืองอ่านออกเขียนได้แล้ว อริสโตเติลเห็นว่าต้องเน้นจริยศาสตร์ ให้ทุก
คนเป็นคนดีจะได้รู้จักค้นหาจุดหมายปลายทางของแต่ละคน ซึ่งรัฐจะต้องเป็นผู้
ให้การศึกษาอย่างเต็มที่แก่ประชาชน การปกครองแบบ Polity นั้นอริสโตเติลบ
อกว่าดีน้อยกว่าราชาธิปไตยและอภิชนาธิปไตยแต่ระบอบทั้งสองนี้เป็นไปได้ยาก
ระบอบ Polity นั้นดีกว่าระบอบทรราชย์และคณาธิปไตย รวมทั้งประชาธิปไตยที่
เป็นระบอบที่สนับสนุนผลประโยชน์ของคนจนแต่กลุ่มเดียว
แนวคิดของอริสโตเติลแย้งกับเปลโต ที่ว่าอริสโตเติลเชื่อใน Rule of law
ในขณะที่เปลโตเชื่อในการปกครอง Rule of man รัฐที่ดีของอริสโตเติลคือรัฐที่มี
กฎหมายบังคับใช้กับทุกคนอย่างเสมอภาค และให้แต่ละคนได้สิ่งที่ควรจะได้รับ
รูปแบบการปกครองแบบ Polity นั้น อริสโตเติลเห็นว่าเป็นการปกครองที่สามารถ
ทำได้ ไม่เกินความสามารถของมนุษย์และไม่เป็นอุดมคติเกินไป ระบอบ
ประชาธิปไตยในความคิดของอริสโตเติลก็คล้ายกับเปลโตคือเห็นว่าเป็นการ
ปกครองที่ไม่ดีเท่าใดนัก การปกครองด้วยคนดีเป็นสิ่งที่อริสโตเติลเห็นด้วยแต่เขา
ไม่คิดเหมือนเปลโตที่เชื่อในราชาปราชญ์ อริสโตเติลเห็นว่าคนแบบนั้นหาได้
ยากยิ่ง เราอยู่ในโลกที่มีรัฐ มีบ้านเมืองทั้งหลายตั้งอยู่แล้วจะมาเสียเวลาหาราชา
ปราชญ์เป็นเรื่องป่วยการ สู้การมานั่งคิดปรับรูปแบบการปกครองที่มีอยู่ให้ดีที่สุด
เท่าที่มนุษย์จะทำได้ไม่ดีกว่าหรือ รัฐบุรุษและผู้ปกครองทั้งหลายจึงควรสร้างรัฐ
และการปกครองที่ดีที่สุดเท่าที่มนุษย์จะทำได้ในโลกแห่งความเป็นจริงก็พอแล้ว
ดังนั้น ผู้ปกครองที่ดีจึงควรเป็นผู้ที่มีความสามารถในการใช้เหตุผล รู้จักแยกแยะ
ผิดชอบชั่วดี มีความเข้าในในกฎหมายธรรมชาติให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นได้
โดยไม่ต้องรอบุคคลที่สมบูรณ์แบบอย่างราชาปราชญ์ (ดับบลิว.ที. สเตซ, 2514,
แปลโดย ปรีชา ช้างขวัญยืน, หน้า 178-179)
บทวิเคราะห์เสรีภาพที่จำกัดในรัฐธรรมนูญ ในมุมมองปรัชญา
การเมืองยุคคลาสสิก
จากแนวคิดของนักปรัชญาการเมืองกรีกนามอุโฆษทั้งสามนี้ จะเห็นได้ว่า
ทั้งสามท่านต่างเห็นความสำคัญของรัฐ ในฐานะที่เป็นหน่วยทางการเมืองที่สูง
อยู่เหนือมนุษย์ เป็นธรรมชาติของมนุษย์ที่ต้องมารวมตัวกันแล้วพัฒนารัฐขึ้นมา
รัฐจึงเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แต่การปกครองที่ดี ผู้ปกครองที่ดีนั้นหาได้
เกิดขึ้นมาตามธรรมชาติไม่ มนุษย์ทั้งหลายจึงต้องคิดหารูปแบบการปกครองขึ้นมา
บทความที่ผานการพิจารณา