Page 67 - kpi20858
P. 67
24
แบบ ความเป็นอุดมคติดังกล่าว อยู่บนพื้นฐานของกฎเกณฑ์สองประการคือ ความสมมาตร
(Symmetry) และความเสถียรของร่างกาย (Static) ซึ่งแสดงความสมดุลและความไม่เปลี่ยนแปลงไป
30
ตามปัจจัยด้านเวลาและกายภาพแวดล้อม ด้านการก าหนดสัดส่วนของร่างกายมนุษย์นั้นมีการใช้ศีรษะ
เป็นเกณฑ์มาตรฐาน เพื่อใช้เปรียบเทียบกับส่วนอื่นๆ ของร่างกาย โดยที่สัดส่วนมนุษย์แบบอุดมคติมัก
มี 8 ส่วน ในขณะที่สัดส่วนของมนุษย์โดยปกติทั่วไปนั้นมักอยู่ในราว 7 ส่วนครึ่ง
ในยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการ การวาดภาพเหมือนบุคคลส าคัญทางศาสนา และชนชั้นน าของ
สังคม ได้รับการผลิตออกมาอย่างต่อเนื่องตลอดช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 15-16 เป็นผลจากนักประพันธ์
สมัยดังกล่าวมักมุ่งความสนใจไปที่ชีวประวัติของผู้มีชื่อเสียง นอกจากนี้ยังมีเหรียญตรา และรูปปั้นหิน
อ่อนครึ่งตัว (bust) ของจักรพรรดิโรมันและพลเมืองจากยุคโบราณหลงเหลือให้ผู้อุปถัมภ์ นักสะสม และ
31
ศิลปินสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาการได้ศึกษา ชื่นชม และน าไปใช้เป็นต้นแบบส าหรับงานว่าจ้างใหม่ๆ โดย
ทั่วไปศิลปินไม่ได้แค่พยายามลอกเลียนธรรมชาติและหวนกลับไปหายุคคลาสสิกเท่านั้น ทว่าศิลปิน
ต่างต้องการท าให้เหนือกว่า
แนวคิดเรื่องร่างกายมนุษย์แบบคลาสสิกนี้ ปรากฏในงานศิลปกรรมเรื่อยมา โดยเฉพาะในสมัย
ฟื้นฟูศิลปวิทยาการ และลัทธินีโอคลาสสิก ซึ่งส่งอิทธิพลแก่ศิลปะตามหลักวิชาที่ควบคุมการสร้างสรรค์
ของศิลปินจากสถาบัน เรียกได้ว่าคือศิลปะกระแสหลักที่ครอบง ายุโรปมาอย่างยาวนาน
2.1.1.1.2 ทัศนียวิทยา
จิตรกรรมและประติมากรรมแบบศิลปะตามหลักวิชานั้นอ้างอิงถึงความเป็นเหตุผล ตั้งอยู่บน
พื้นฐานของความถูกต้อง ลัทธิธรรมชาตินิยมที่ได้รับการยอมรับในสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาการ ไม่เพียง
กระตุ้นเร้าก่อให้เกิดการศึกษารูปทรงเชิงกายวิภาคมนุษย์ที่สมบูรณ์และงดงาม แต่ยังก่อให้เกิดการ
ถ่ายทอดมุมมอง และองค์ประกอบต่างๆ อย่างสมจริงของสิ่งแวดล้อมทางกายภาพอีกด้วย ทั้งนี้ความ
ถูกต้องทั้งกายวิภาคมนุษย์และการน าเสนอมุมมองทางกายภาพของสิ่งแวดล้อม เป็นส่วนส่งเสริม เพิ่ม
นัยแห่งการสื่อสารเพื่อบอกเล่าถึงสถานที่ หรือเหตุการณ์ที่ศิลปินต้องการแสดงออกอย่างเป็นเหตุเป็น
ผลได้อีกประการหนึ่งด้วย
30 เรื่องเดียวกัน, 27-28.
31 เจอรัลดีน เอ. จอห์นสัน แปลโดย จนัญญา เตรียมอนุรักษ์, ศิลปะเรอเนซองส์: ความรู้ฉบับพกพา (กรุงเทพฯ: open
world, 2557), 123.