Page 76 - kpi20858
P. 76
33
ระดับที่ 1 รูปแบบอุดมคติแสดงด้วยรูปทรงเทวดา กษัตริย์ พระหรือนาง ส่วนใหญ่เป็น
รูปทรงประธานขององค์ประกอบแต่ละกลุ่ม เป็นภาพแบบอุดมคติ การเคลื่อนไหวของเส้นทั้ง
ภายนอกภายในมีจังหวะขึ้นลงรับส่งกันนุ่มนวล...แสดงอารมณ์ (รัก โกรธ เศร้า ฯลฯ) จากเส้น
และท่าทางที่เป็นแบบแผนคล้ายกับลักษณะท่าทางที่แสดงความรู้สึกในทางนาฏศิลป์ ของไทย
ไม่แสดงอารมณ์ทางใบหน้า ไม่แสดงอายุหรือวัย…ไม่แสดงริ้วรอยย่นบนหน้าตา แขนขา รวมทั้ง
รอยยับของเสื้อผ้าอาภรณ์ ขนาดรูปทรง หน้าตา เสื้อผ้าอาภรณ์จะเหมือนกันเกือบทุกองค์ เว้น
แต่กิริยาท่าทางและรายละเอียดบนเสื้อผ้าที่ต่างกันออกไป แต่จะทราบว่าบุคคลเหล่านั้นเป็น
ใคร อยู่ที่การจัดวางต าแหน่งความส าคัญของรูปทรงในองค์ประกอบของภาพจิตรกรรม
ระดับที่ 2 รูปแบบผสมอารมณ์ความเป็นจริง ได้แก่ รูปทรงที่เป็นข้าราชส านัก นักดนตรี
และชนชั้นสูง เป็นรูปทรงที่มีความส าคัญรองลงมา... เขียนตามอุดมคติแบบโบราณโดยผสม
กิริยาท่าทางการแต่งกายตามความเป็นจริงของคนในสังคมสมัยนั้นลงไปบ้าง... อาจจะเห็น
ปากหรือใบหน้าแสดงอารมณ์มากขึ้น... การแต่งกายเครื่องทรงอาจจะไม่เต็มยศเท่ารูปทรง
พระหรือนาง...
ระดับที่ 3 รูปแบบเลียนแบบความเป็นจริง เป็นรูปทรงที่แสดงออกด้วยภาพชาวบ้าน
สามัญชนธรรมดา... ถ่ายทอดบุคคล สังคม และชีวิตความเป็นอยู่ของชุมชนในยุคนั้นๆ ไว้ใน
ส่วนที่ไม่ใช่จุดเด่นของภาพ เพื่อช่วยให้ช่องผนังมีชีวิตชีวาขึ้น ใกล้ชิดและคุ้นเคยกับผู้ชมมาก
ขึ้น และภาพส่วนนี้สะท้อนชีวิตความเป็นอยู่ จารีตประเพณี ความเชื่อและความเป็นมาทาง
ประวัติศาสตร์ให้แก่ชนรุ่นหลังได้รับรู้ รูปทรงเหล่านี้ถูกเขียนให้มีจังหวะลีลาสนุกสนานกว่า
รูปทรงพระนาง... แสดงทีท่าในชีวิตประจ าวัน... ช่างมีอิสระที่จะเขียนรูปคนธรรมดาสามัญที่
ตนชอบ อ้วน ผอม แก่หนุ่ม... มักเขียนขึ้นอย่างง่าย ไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัวทั้งการเขียนกิริยา
ท่าทางและทั้งการใส่เสื้อผ้าอาภรณ์...
ระดับที่ 4 รูปแบบเกินความเป็นจริง มีรูปทรงแสดงออกคือ รูปสัตว์นรกและลักษณะขุม
นรกต่าง ๆ เปรต อสุรกาย หรือคนที่รับทุกข์ในนรก เป็นรูปทรงที่เขียน ไว้ในส่วนหนึ่งของไตรภูมิ
...เขียนเพื่อแสดงเรื่องราว และใช้เตือนสติผู้คนในสังคม... รูปทรงเหล่านี้มักเขียนเกินความ
เป็นจริง ทั้งรูปร่างที่บิดเบี้ยว ผิดขนาด และกิริยาที่เก้งก้าง ออกไปในทางน่าเกลียดน่ากลัว
48
หรือน่าขบขัน...
48 เรื่องเดียวกัน, 14-21.
