Page 15 - kpiebook62010
P. 15
8
เพื่อพระเจ้า แนวคิดของอริสโตเติลนี้สัตว์จึงเป็นเหมือนข้าทาสบริวารที่ถูกสร้างมาเพื่อมนุษย์ แนวความคิดนี้ทำให้
สัตว์ต่างๆ อาจถูกปฏิบัติได้เช่นเดียวกับเป็นทรัพย์สินหรือเครื่องมือในการใช้ประโยชน์ของมนุษย์
แนวความคิดนี้นำไปสู่ความเชื่อของนักปรัชญายุคต่อมาจำนวนหนึ่งที่เห็นว่า มนุษย์มีสิทธิเกือบทั้งหมด
อย่างไม่จำกัดในการกระทำต่อสัตว์โดยอาศัยเหตุผลว่าสัตว์ทั้งหลายมีไว้เพื่อใช้ประโยชน์ของมนุษย์ เช่นแนวคิดของ
เซนต์ โทมัส อควินัส (Saint Thomas Aquinus) ก็มีมุมมองที่ว่า สิ่งมีชีวิตที่มีเหตุผลเท่านั้นที่สามารถบอกถึง
ความแตกต่างระหว่างความถูกและความผิด รู้ว่าพวกเขาควรจะทำอะไร สัตว์ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่มีเหตุผล
จึงไม่สามารถที่จะมีความสามารถเช่นนั้นได้ แนวคิดนี้ให้เหตุผลว่าสิ่งที่มีความสมบูรณ์น้อยกว่ามีอยู่เพื่อรับใช้สิ่งที่มี
ความสมบูรณ์มากกว่า และเมื่อเทียมระดับของความสมบูรณ์แล้ว มนุษย์อยู่ในตำแหน่งสูงสุดที่สร้างขึ้นโดยพระเจ้า
ดังนั้นสิ่งต่างๆในโลกที่สมบูรณ์น้อยกว่าซึ่งรวมถึงสัตว์ด้วยนั้นจึงมีไว้เพื่อรับใช้มนุษย์ ดังนั้นการฆ่าสัตว์จึงไม่บาป
เพราะสัตว์เหล่านี้มีไว้เพื่อให้มนุษย์ใช้ประโยชน์อยู่แล้วตามลำดับในธรรมชาติ นอกจากนี้เขายังอธิบายว่า หากมี
ข้อความใดในคัมภีร์ไบเบิลที่ดูเหมือนจะห้ามมนุษย์กระทำทารุณต่อสัตว์หรือห้ามฆ่าสัตว์แล้ว การห้ามเหล่านั้น
ก็มิได้เป็นไปเพราะว่าเป็นการกระทำผิดต่อสัตว์ แต่ที่ห้ามก็เพื่อดึงเอาความคิดที่จะทารุณต่อเพื่อมนุษย์ออกไปจาก
จิตใจของคนผู้นั้น กล่าวคือหากมนุษย์ผู้หนึ่งกระทำทารุณต่อสัตว์ทั้งหลาย จะทำให้ในที่สุดแล้วเขาจะไปกระทำ
ทารุณต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน หรือเพราะการทำร้ายสัตว์จะนำไปสู่ความรู้สึกทุกข์ของมนุษย์นั้นเอง
เรเน่ เดคาร์ท (René Descarte) มีแนวคิดว่าเพราะสัตว์ไม่อาจพูดได้ ในมุมมองของเขาสัตว์จึงเป็นเหมือน
เครื่องจักรเท่านั้น เสียงร้องของสัตว์ที่ถูกทรมานหรือทำร้ายมิได้เป็นสัญญาณบ่งบอกถึงความรู้สึกเจ็บปวดมากกว่า
เสียงของเครื่องสัญญาณเตือนไฟที่จะตอบสนองต่อความร้อน สิ่งๆหนึ่งมิอาจจะรู้สึกเจ็บปวดได้หากสิ่งนั้นไร้สติ
(consciousness) ที่จะรับรู้ความเจ็บปวด เนื่องจากสัตว์ไม่มีเหตุผล สัตว์จึงไม่มีจิตและไม่มีความสามารถอื่น
ของจิต สัตว์จึงมิอาจรู้สึกเจ็บปวดได้ ข้อสรุปของเดคาร์ทนั้น แบ่งแยกความเป็นมนุษย์กับสัตว์โดยสิ้นเชิงกล่าวคือ
สัตว์พูดไม่ได้ สัตว์ไม่มีเหตุผล และไม่มีความรู้สึก การปฏิบัติของมนุษย์ต่อสัตว์จึงไม่จำเป็นต้องมีกติกาทางศัลธรรม
เข้ามาบงการ
แนวคิดเหล่านี้ส่งผลต่อมาจนถึงแนวคิดของนักปรัชญาในสมัยศตวรรษที่ 17 เช่น ซามูเอล พิวเฟนดอฟ
(Samuel Pufendorf) เห็นว่าสัตว์โดยเนื้อแท้แล้วไม่มีสิทธิ และมนุษย์มีสิทธิอย่างเต็มที่ที่จะฆ่าสัตว์เพื่อประโยชน์
ของมนุษย์ เดวิด ฮูม (David Hume) เห็นว่าเพราะมนุษย์ไม่มีสังคมกับสัตว์ สัตว์จึงไม่มีสิทธิที่จะได้รับ
ความยุติธรรมเท่าเทียมกับมนุษย์ ความเกี่ยวพันกับสัตว์ไม่สามารถเรียกได้ว่าเป็นสังคม ทำให้คาดคะเนระดับ
ในเรื่องความเสอภาคเท่าเทียมไม่ได้ มนุษย์ย่อมมีอำนาจบังคับสั่งการกับสัตว์ได้อย่างสมบูรณ์ ในขณะที่สัตว์ต้อง
เชื่อฟังเหมือนทาส หรือในศตวรรษที่ 19 นักปรัชญาชื่อโจฮันน์ ฟิคเต และเฮนรี่ ไซตวิค (Johan Fichte and
Henry Sidgwick) ให้ความเห็นว่าสัตว์เป็นของมนุษย์และไม่อยู่ในสถานะที่มีอิสระ เป็นเสมือนทรัพย์สินของมนุษย์
และเห็นว่าสัตว์บางชนิดที่ถูกมนุษย์นำไปใช้นั้นมนุษย์ผู้เป็นเจ้าของไม่มีหน้าที่ใดๆ ต่อสัตว์ 6
6 ธันวรัตน์ โรจนโรวรรณ. มาตรการทางกฎหมายในการป้องกันการทารุณสัตว์. (2551) กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย หน้า 60-64
ปัญหาเกี่ยวกับการใช้บังคับของพระราชบัญญัติป้องกันการทารุณกรรม และการจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ. 2557