Page 214 - kpiebook65020

175
รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์
โครงการวิจัยเรื่อง “องค์ความรู้และเครื่องมือส าหรับการตรวจสอบความจ าเป็นในการตรากฎหมาย”

ไม่ได้ค านึงถึงผู้ได้รับผลกระทบ (stakeholder) จากการตรากฎหมายฉบับนั้น ๆ ฉะนั้น หากน าผลการ
ประเมินผลกระทบทางสังคมมาเป็นหนึ่งในกรอบแนวความคิดในการตรากฎหมายประกอบกับมิติด้านอื่น ๆ

อาจจะท าให้ปัญหาในทางปฏิบัติเหล่านี้หมดไป หรือลดปัญหาในการปฏิบัติได้

ส่วนที่ 2 หลักเกณฑ์ในการตรวจสอบความจ าเป็นในการตรากฎหมายและการวิเคราะห์
ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมาย

เนื้อหาในส่วนที่ 2 นี้ จะประกอบไปด้วย (2.1) หลักเกณฑ์การตรวจสอบความจ าเป็นในการตรา
กฎหมายตามมาตรา 77 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 และพระราชบัญญัติ
หลักเกณฑ์การจัดท าร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. 2562 (2.2) หลักเกณฑ์การ

จัดท ารายงานวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมาย (check list) และ (2.3) การตรวจสอบเนื้อหาใน
การตรากฎหมายของประเทศไทย

2.1 หลักเกณฑ์การตรวจสอบความจ าเป็นในการตรากฎหมายรัฐธรรมนูญและพระราชบัญญัติหลักเกณฑ์
การจัดท าร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. 2562

46
มาตรา 77 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มีเจตนารมณ์ในการก าหนด
กรอบและหลักการส าคัญในการตรากฎหมาย ตามแนวคิดที่ว่าไม่ควรมีกฎหมายเกินความจ าเป็น และสร้าง
47
หลักประกันให้ประชาชนมีส่วนร่วมและรับรู้ด้วยตั้งแต่ต้น โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ประชาชนได้รับรู้ และมี
ส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นหรือผลกระทบที่จะมีต่อประชาชนจากการออกกฎหมาย หรือสามารถ
เสนอแนะแนวทางใหม่ ๆ ที่หน่วยงานของรัฐอาจนึกไม่ถึงได้ จึงก าหนดให้ต้องมีการรับฟังความคิดเห็นของผู้ที่

46 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560, มาตรา 77.
รัฐพึงจัดให้มีกฎหมายเพียงเท่าที่จ าเป็นและยกเลิกหรือปรับปรุงกฎหมายที่หมดความจ าเป็นหรือไม่สอดคล้องกับ
สภาพการณ์ หรือที่เป็นอุปสรรคต่อการด ารงชีวิตหรือการประกอบอาชีพโดยไม่ชักช้าเพื่อไม่ให้เป็นภาระแก่ประชาชนและ

ด าเนินการให้ประชาชนเข้าถึงตัวบทกฎหมายต่าง ๆ ได้โดยสะดวกและสามารถเข้าใจกฎหมายได้ง่ายเพื่อปฏิบัติตามกฎหมาย
ได้อย่างถูกต้อง
ก่อนการตรากฎหมายทุกฉบับ รัฐพึงจัดให้มีการรับฟังความคิดเห็นของผู้เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจาก
กฎหมายอย่างรอบด้านและเป็นระบบ รวมทั้งเปิดเผยผลการรับฟังความคิดเห็นและการวิเคราะห์นั้นต่อประชาชน และน ามา
ประกอบการพิจารณาในกระบวนการตรากฎหมายทุกขั้นตอน เมื่อกฎหมายมีผลใช้บังคับแล้ว รัฐพึงจัดให้มีการประเมินผล
สัมฤทธิ์ของกฎหมายทุกรอบระยะเวลาที่ก าหนดโดย รับฟังความคิดเห็นของผู้เกี่ยวข้องประกอบด้วย เพื่อพัฒนากฎหมายทุก

ฉบับให้สอดคล้องและเหมาะสมกับบริบทต่าง ๆ ที่เปลี่ยนแปลงไป
รัฐพึงใช้ระบบอนุญาตและระบบคณะกรรมการในกฎหมายเฉพาะกรณีที่จ าเป็น พึงก าหนดหลักเกณฑ์การใช้ดุลพินิจของ
เจ้าหน้าที่ของรัฐและระยะเวลาในการด าเนินการตามขั้นตอนต่าง ๆ ที่บัญญัติไว้ในกฎหมายให้ชัดเจน และพึงก าหนดโทษ
อาญาเฉพาะความผิดร้ายแรง
47 ส านักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, ความมุ่งหมายและค าอธิบายประกอบรายมาตราของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักร
ไทย พุทธศักราช 2560, (พฤษภาคม 2560), น.120.