Page 24 - kpiebook65064
P. 24
IV โครงการสังเคราะห์ข้อเสนอ
เพื่อเสริมสร้างการอภิบาลระบบยา
เกณฑ์ตัดสินเพื่อเปรียบเทียบว่ายาตัวใดควรได้รับการคัดเลือกเข้าสู่บัญชียาของ
สถานพยาบาลแตกต่างกันตามความจำเป็นของสถานพยาบาล แต่ยังมีความเข้มงวด
ในการกำหนดและบังคับใช้หลักเกณฑ์ดังกล่าวแตกต่างกันในแต่ละสถานพยาบาล
หรือยังขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์เป็นหลักเนื่องจากแพทย์สามารถระบุให้สถาน
พยาบาลนำยาใดมาไว้ในบัญชียาของสถานพยาบาลได้ หากมีการรับรองว่าจำเป็น
และสมควรอย่างยิ่ง
(4) ความเสี่ยงอันเกิดจากข้อจำกัดในระเบียบการจัดซื้อยา เนื่องจากการซื้อยา
ตามราคากลางที่ไม่ยืดหยุ่นและมีการพิจารณาจากราคาเป็นหลักโดยมิได้พิจารณา
ร่วมกับองค์ประกอบอื่นอย่างเพียงพอ การกำหนดสัดส่วนการซื้อยาสามัญและ
จำนวนบัญชียาของสถานพยาบาลที่ยังถกเถียงกันว่าได้จำกัดการใช้ยาของแพทย์ใน
สถานพยาบาล และการให้สิทธิพิเศษในการจัดซื้อยาขององค์การเภสัชกรรมที่ยัง
ถกเถียงถึงระดับความเหมาะสม
(5) ความเสี่ยงอันเกิดจากการได้มาซึ่งราคากลางยา เนื่องจากในทางปฏิบัติวิธีการ
คำนวณมีแนวโน้มทำให้ราคากลางยาลดลงทุกปี โดยมิได้พิจารณาถึงสภาพการณ์
การแข่งขันของอุตสาหกรรมยา คุณภาพและประสิทธิภาพของยาที่ผลิต
กระบวนการผลิตยาในสถานประกอบการ จนทำให้เกิดการแข่งขันที่รุนแรงในการ
ตัดราคา จนทำให้ยามีราคาต่ำมากกว่าที่ควรจะเป็นแต่เป็นยาที่ไม่ได้คุณภาพและ
บั่นทอนศักยภาพของอุตสาหกรรมยาภายในประเทศ
อย่างไรก็ตาม ผลจากวิเคราะห์ความเสี่ยงที่มีต่อธรรมาภิบาลของระบบอภิบาลยาในประเทศ
ไทย ทางคณะผู้วิจัยพบว่า การสร้างธรรมาภิบาลของระบบอภิบาลยาไม่สามารถกระทำหรือแก้ไข
ในเรื่องใดเรื่องหนึ่งหรือจุดใดจุดหนึ่งของแต่ละขั้นตอนได้ เพราะกระบวนการทั้งหมดของระบบ
อภิบาลยามีความเกี่ยวข้องและเชื่อมโยงกัน แม้ว่าที่ผ่านมามักพบหลักฐานหรือเหตุการณ์กระทำ
ความผิดที่ส่งผลต่อธรรมาภิบาลในบางขั้นตอน เช่น ขั้นตอนการจัดซื้อยาของสถานพยาบาล
ที่ปรากฏเป็นข่าวอยู่เสมอ แต่ในความเป็นจริงขั้นตอนอื่นของระบบอภิบาลยาอาจมีความเสี่ยงต่อ
ธรรมาภิบาลเช่นกัน อาทิ กระบวนการขึ้นทะเบียนตำรับยาซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการอนุญาตให้
นำเข้าหรือผลิตยาเพื่อขายในประเทศ ซึ่งกระบวนการขึ้นทะเบียนตำรับยาเปรียบเสมือน “กล่องดำ”
ที่มีความเสี่ยงต่อธรรมาภิบาลเนื่องจากอาจเป็นขั้นตอนที่ไม่ได้รับความสนใจจากสาธารณะมากนัก
ดังนั้น การแก้ไขปัญหาระบบอภิบาลยาที่ขั้นตอนการจัดซื้อยาเข้าสู่สถานพยาบาลเพียงขั้นตอนเดียว
อาจไม่ใช่ทางออกของปัญหาตราบเท่าที่ยังไม่มีการแก้ไขปรับปรุงเพื่อลดความเสี่ยงต่อธรรมาภิบาล
ในขั้นตอนอื่น ๆ ของระบบอภิบาลยาควบคู่กันด้วย
บทสรุปผู้บริหาร
สถาบันพระปกเกล้า
