Page 321 - kpiebook65064

โครงการสังเคราะห์ข้อเสนอ 271
เพื่อเสริมสร้างการอภิบาลระบบยา

52
ชุดต่าง ๆ และฝ่ายเลขานุการ จากการประเมินขององค์การอนามัยโลกในรายงานการประเมิน
ความโปร่งใสในระบบการขึ้นทะเบียนตำรับยา การคัดเลือกยา และการจัดซื้อยา: กรณีศึกษา
การประเมินในสี่ประเทศ (Measuring Transparency in Medicines Registration,

Selection and Procurement: Four country assessment studies) แสดงความกังวลต่อ
การแก้ปัญหาการมีส่วนได้ส่วนเสียในผลประโยชน์ของคณะกรรมการชุดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ
การคัดเลือกยาจำเป็นคือเรื่องที่สำคัญมากของระบบอภิบาลยาในประเทศไทย 53

อย่างไรก็ดี แม้จะมีแนวทางชัดเจนเกี่ยวกับ COI แต่การตรวจสอบ COI ย้อนหลังเป็น

เรื่องยาก เพราะแม้ว่าฝ่ายเลขานุการของที่ประชุมจะทราบว่ากรรมการท่านนั้นมี COI แต่ถ้า
กรรมการไม่แจ้งหรือไม่ส่งเอกสารว่าตนมี COI ก็ไม่สามารถทำอะไรได้ จึงต้องพยายามว่าจะทำ

อย่างไรให้คนที่มี COI กล้าที่แจ้ง COI หรืออาศัยการสืบประวัติแจ้งให้ประธานที่ประชุมทราบว่า
กรรมการท่านใดอาจมี COI ให้ประธานพิจารณาเพื่อป้องกันปัญหา COI โดยทางอ้อม นอกจากนี้
กฎเกณฑ์ในปัจจุบันยังขาดมาตรการการลงโทษต่อกรรมการที่ไม่เปิดเผย COI ถ้ากรรมการท่านใด

ที่มี COI แล้วไม่ประกาศให้ทราบ แต่ถูกจับได้ก็ยังไม่มีกระบวนการลงโทษอย่างเป็นทางการ
นอกเสียจากการพิจารณาแต่งตั้งคณะกรรมการชุดใหม่อาจจะไม่เสนอให้บุคคลนั้นมาเป็นกรรมการ

อีก 54

7.3.4 ความเสี่ยงอันเกิดจากความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนกับคณะกรรมการ
ชุดต่าง ๆ

การจัดความสัมพันธ์ระหว่างฝ่ายเอกชนและคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ
กับคณะกรรมการชุดต่าง ๆ ตามข้อกำหนดของระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วย
คณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ พ.ศ. 2551 ห้ามไม่ให้ภาคเอกชนหรือสมาคมของ

ผู้ผลิต ผู้จัดจำหน่าย หรือสมาคมใด ๆ ของเอกชนมาเป็นผู้แทนในคณะกรรมการฯ ส่วน
คณะกรรมการที่เป็นผู้ทรงคุณวุฒิจากการแต่งตั้งจำนวน 10 คนก็กำหนดเงื่อนไขว่าให้มาจากผู้แทน
องค์กรภาคเอกชนที่เป็นนิติบุคคลซึ่งมีวัตถุประสงค์เกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภคและไม่แสวงหา

กำไรสองคน และผู้ที่มีความรู้ความชำนาญ หรือผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์ การแพทย์แผนไทย
หรือการแพทย์ทางเลือก ทันตกรรม เภสัชกรรม สัตวแพทย์ สาธารณสุข เศรษฐศาสตร์ และ

52 “เวลาเปิดประชุมก็ต้องถามเรื่องนี้ก่อน อาจารย์เป็นประธานทุกอย่างก็ต้องถามก่อน ทุกชุดก็ต้องเป็นอย่างนี้ อาจารย์
เลยไม่เคยมีปัญหา เขาจะต้องเคลียร์ตัวเองก่อน อาจารย์พูดชัดเจน ในคณะกรรมการชุดที่อาจารย์เป็นนี่ชัดเจน มีผู้ใดเกี่ยวข้อง
กับนโยบายกับบริษัท ต้องเคลียร์ก่อน ชุดบัญชียาหลักนะ ชุดก่อนเข้าใจว่าพยายามทำ ชุดที่เป็นไปตามกฎหมาย มักจะเคร่ง
ตามประเด็น เพราะมีนักกฎหมาย ตำรวจ อัยการมาร่วมด้วย เราก็ต้องพูดถึงเกณฑ์อันนี้ ช่วงหลังอาจารย์คิดว่าทุกชุดน่าจะมี
หมด แต่ดูที่ประธานจะเข้มแค่ไหน ต้องดูเลขาด้วย คนที่เขาเข้ามาเราขอ CV หมด แล้วก็ในสายบัญชียาหลักแห่งชาติส่วนใหญ่
ก็จะชัดเจน ใครทำวิจัยเรื่องอะไรก็จะรู้ เราต้องการขอให้เขาให้ข้อมูล แต่เวลาตัดสินใจเชิญเขาไปเดินเล่น” ผู้ให้สัมภาษณ์ H.
วันที่ 29 พฤศจิกายนพ.ศ. 2556
53 WHO. (2006). Measuring Transparency in Medicines Registration, Selection and Procurement:
Four country assessment studies. p. 7. หรือโปรดดูรายละเอียดในบทที่ 2
54 สัมภาษณ์, ผู้ให้สัมภาษณ์ D, วันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2556 และองค์การอนามัยโลกก็แสดความกังวลถึงการไม่มี
บทลงโทษการไม่แสดงการมีส่วนได้ส่วนเสีย (COI) ใน Ibrd, p. 7.

บทที่ 7
สถาบันพระปกเกล้า