Page 126 - kpi15428
P. 126
ชุมชนกับสิทธิ ในทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ยุทธศาสตร์และกำหนดเป้าหมายการพัฒนาพลังงานเพื่อใช้พลังงานอย่างมี
ประสิทธิภาพ สร้างความมั่นคงทางพลังงาน และเป็นศูนย์กลางพลังงาน
(ประภาส ปิ่นตบแต่ง และคณะ, 2549, น.36-37; น.66) หรือการดำเนิน
โครงการขนาดใหญ่ของรัฐที่ขาดความโปร่งใสและการให้ข้อมูลที่เป็นจริงแก่
ชุมชนเจ้าของพื้นที่ทั้งๆที่เป็นสิทธิของผู้อยู่มาก่อนที่ควรจะได้รับรู้ ซึ่งก่อให้
เกิดปัญหาทางการพัฒนาที่กระทบต่อสิทธิชุมชน และยังเป็นการละเมิดต่อ
สิทธิชุมชนในเชิงโครงสร้าง
รัฐไม่ยอมรับสิทธิตามธรรมชาติของชุมชน เพราะยึดมั่นว่ารัฐเป็น
ผู้อนุญาตให้ประชาชนหรือเอกชนดำเนินการหรือไม่ดำเนินการใดๆ ดังนั้น
แม้จะมีรัฐธรรมนูญให้สิทธิแก่ชุมชน รัฐก็เลือกที่จะเพิกเฉยมากกว่า
(ประภาส ปิ่นตบแต่ง และคณะ, 2549, น.24-27) อันนำมาซึ่งการให้ความ
สำคัญแก่ปัจเจกและเอกชนในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อม ซึ่งยังผลประโยชน์ให้คนเฉพาะกลุ่ม แต่ผลเสียกลับตกอยู่กับ
ชุมชนซึ่งเป็นผู้อาศัยอยู่ในพื้นที่นั้นๆ
นอกจากนี้ สังคมไทยเป็นระบบอุปถัมภ์ที่การตัดสินใจหรือดำเนิน
นโยบายใดๆ ขึ้นอยู่กับคนชั้นนำบางกลุ่ม ระบบอุปถัมภ์นี้ยังนำไปสู่การ
อนุญาตให้คนบางกลุ่มได้สัมปทานที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชน
โดยรอบ เกิดความขัดแย้งในการทำหน้าที่ของหน่วยงานรัฐที่เป็นหน่วย
พัฒนากับหน่วยอนุรักษ์ เช่น ป่าบางแหล่งมีการกำหนดเขตอนุรักษ์ไว้ แต่ยัง
มีการประกาศให้เป็นพื้นที่สร้างเขื่อนหรือวางแนวท่อก๊าซตัดผ่าน อันเกิดจาก
การไม่สำรวจสภาพพื้นที่ก่อนการตัดสินใจทางนโยบาย (โอภาส ปัญญา
และคณะ, 2543, น.312) ซึ่งระบบอุปถัมภ์มีแนวโน้มให้ความสำคัญกับ
ปัจเจกผู้มีอิทธิพล ดังนั้น สิทธิชุมชนจึงถูกลดความสำคัญลงไป
118
