Page 127 - kpi15428
P. 127
ชุมชนกับสิทธิ ในทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
v การตอบสนองต่อสภาพปัญหาของชุมชนและรัฐ
ในช่วง พ.ศ. 2540 – 2549
ในช่วงนี้ รัฐมีการตอบสนองต่อปัญหาด้านสิทธิชุมชนในการบริหาร
จัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้น อย่างไรก็ดี
สาเหตุและปัญหาสิทธิชุมชนก็ยังคงมีอยู่ทำให้การตอบสนองต่อสถานการณ์
ดังกล่าวมีทั้งด้านลบและด้านบวกเช่นกัน
1. การดำเนินการโดยชุมชน
การดำเนินการโดยชุมชน ยังคงมีลักษณะการรวมตัวเพื่อเรียกร้อง
คัดค้านการดำเนินการของรัฐ และบางครั้งมีการแสดงออกด้วยวิธีการที่
รุนแรง ยกตัวอย่าง กรณีความขัดแย้งระหว่างชาวบ้านบริเวณอุทยานแห่ง
ชาติทะเลบันเรียกร้องเกี่ยวกับการออกเอกสารสิทธิ์ล่าช้า และเจ้าหน้าที่รัฐ
ปิดเส้นทางการทำสวนยางของชาวบ้านจึงทำให้เกิดการเผาที่ทำการอุทยาน
ในปี พ.ศ.2541 (นฤมล หิญชีระนันทน์, 2543, น.499) หรือกรณีประธาน
ชุมชนเกาะกก-หนองแตงเม ชุมชนกรอกยายชา และชุมชุนหนองน้ำเย็น
จังหวัดระยองได้ยื่นเรื่องร้องเรียนต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
เกี่ยวกับการตั้งโรงไฟฟ้าของบริษัท บี แอล ซี พี จำกัด เมื่อ 18 เมษายน
พ.ศ.2546 และกรณีชาวบ้านคลองดาลัด จังหวัดพิษณุโลก คัดค้านการ
ขยายสัมปทานแร่ทองคำให้กับบริษัทเอกชน เนื่องจากการสัมปทานแต่เดิม
นั้นทำให้เกิดผลกระทบต่อน้ำที่ใช้อุปโภคบริโภคของและผลประโยชน์จาก
การสัมปทานส่วนใหญ่ตกเป็นของบริษัทเหมืองแร่นั้นมากกว่าผลประโยชน์
โดยรวมของประเทศซึ่งคณะอนุกรรมการสิทธิในทรัพยากรน้ำและแร่
ยื่นผลการตรวจสอบข้อเท็จจริงดังกล่าวต่อกระทรวงอุตสาหกรรมเมื่อวันที่
20 ตุลาคม พ.ศ.2548 (ประภาส ปิ่นตบแต่ง และคณะ, 2549, น.36-37)
2. การดำเนินการโดยรัฐ
การดำเนินงานของรัฐค่อนข้างมีทิศทางตอบสนองต่อสภาพปัญหา
สิทธิชุมชนอย่างเปิดกว้างมากขึ้น หลังจากมีการรับรองสิทธิชุมชนอย่าง
119
