Page 130 - kpi15428
P. 130
ชุมชนกับสิทธิ ในทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
กระบวนการยุติธรรมที่เกี่ยวกับสิทธิชุมชนในการจัดการ
สิ่งแวดล้อม
- ปฏิรูปกฎหมาย เช่น ผลักดันร่างพระราชบัญญัติป่าชุมชน
ปฏิรูปกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสิทธิชุมชนและสิ่งแวดล้อม
ออกกฎหมายที่รับรองสิทธิชุมชนเพื่อให้ชุมชนสามารถบริหาร
จัดการทรัพยากรในพื้นที่ของตนได้ในระดับหนึ่ง
- พัฒนาระบบฐานข้อมูลด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม พัฒนา
ขีดความสามารถของประชาชนในการบริหารจัดการ
สิ่งแวดล้อม พัฒนากลไกความร่วมมือระหว่างชุมชนและ
องค์กรต่างๆ ในพื้นที่
v สภาพแวดล้อมและพัฒนาการทางนโยบาย
ในช่วง พ.ศ.2540 – 2549
ทิศทางนโยบายเกี่ยวกับสิทธิชุมชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อมในช่วง พ.ศ.2540 – 2549 หากพิจารณาตามรัฐธรรมนูญ
แล้ว มีการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนในรัฐธรรมนูญฉบับที่ 16 พ.ศ.2540 เพราะ
มีบทบัญญัติให้การรับรองและเกี่ยวข้องกับสิทธิชุมชนชัดเจนในหลายมาตรา
ได้แก่ มาตรา 46 56 59 76 78 และ 79 แต่ข้อกำหนดต่อท้ายมาตรา
“ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ” ในมาตรา 46 56 และ 59 ทำให้สิทธิ
ชุมชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเป็นเพียงเจตนารมย์
เท่านั้น เพราะจะต้องมีกระบวนการทางนิติบัญญัติเพิ่มเติมเพื่อให้เกิดกลไก
ทางปฏิบัติที่ชัดเจน ขณะเดียวกัน เมื่อพิจารณาคำแถลงนโยบายรัฐบาล
คณะที่ 53 – 55 (พ.ศ.2540 - 2548) รัฐบาลมีจุดเน้นบางส่วนเกี่ยวกับ
สิทธิชุมชน เช่น การกำหนดเขตการใช้ประโยชน์ที่ดิน การรักษาป่าไม้
ชุมชน การส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชน ซึ่งส่วนใหญ่ชุมชนยังต้องพึ่งพิงรัฐและ
รัฐเป็นผู้ดำเนินการหลักเช่นเดิม เมื่อพิจารณากฎหมายที่เกี่ยวข้องในช่วงนี้
ยังไม่มีกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสิทธิชุมชนโดยตรงแม้จะมีบทบัญญัติตาม
1