Page 505 - kpi17968
P. 505
494
4. หลักความเป็นอิสระและเป็นกลางของผู้พิพากษา ผู้พิพากษา
ตุลาการเป็นกลไกในการอำนวยความยุติธรรมขั้นสุดท้ายที่สำคัญ ดังนั้น
ผู้พิพากษาจะต้องมีความเป็นอิสระ ไม่ถูกแทรกแซงทั้งจากฝ่ายบริหาร
ฝ่ายนิติบัญญัติ หรือแม้แต่ฝ่ายตุลาการด้วยกันเอง รวมทั้งผู้พิพากษา ต้องมีความ
เป็นกลางไม่มีอคติใดๆ
5. เจ้าหน้าที่รัฐจะใช้อำนาจได้ภายใต้กฎหมายที่กำหนดไว้องค์กรของ
รัฐ และเจ้าหน้าที่ของรัฐต้องใช้อำนาจตามที่กฎหมายให้ไว้เท่านั้นจะใช้อำนาจ
เกินกว่าขอบเขตที่กฎหมายกำหนดไว้ไม่ได้ หลักการข้อนี้จะช่วยคุ้มครอง
สิทธิเสรีภาพของประชาชนทั่วไป
6. กฎหมายต้องไม่ยกเว้นความผิดให้แก่การกระทำในอนาคต
การออกกฎหมายเพื่อรองรับการยกเว้นการกระทำผิดที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต
ไม่สามารถกระทำได้ หลักการนี้ช่วยป้องกันผู้มีอำนาจที่อาจฉ้อฉลใช้กฎหมายเป็น
เครื่องมือในการป้องกันการกระทำผิดของตนในภายหน้า 7
ดังนั้น หลักนิติธรรมในระบอบประชาธิปไตย ก็คือ รัฐต้องบังคับใช้
กฎหมายอย่างเคร่งครัดและเท่าเทียมกัน ในฐานะที่เป็นพลเมืองเหมือนกัน
แต่บางครั้งการบังคับใช้กฎหมายมันไม่ได้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของหลักนิติธรรม
หรือหลักนิติรัฐ และเป็นส่วนที่สำคัญที่ทำให้ประชาธิปไตยเดินไปไม่ถึงไหน
ทำอย่างไรประเทศไทยจึงจะเป็นประชาธิปไตยอย่างแท้จริง เพราะถ้า
ประชาธิปไตยเกิดขึ้นอย่างแท้จริงแล้ว หลักนิติธรรมก็จะเป็นนิติธรรมอย่างแท้จริง
เช่นเดียวกัน เพราะระบอบประชาธิปไตยย่อมสัมพันธ์กับหลักนิติธรรมนิติรัฐ
โดยเฉพาะผู้ใช้อำนาจรัฐในฐานะผู้ปกครองต้องรู้ว่าสิทธิในการใช้อำนาจของตน
มีแค่ไหน เพราะบางครั้งเจ้าหน้าที่รัฐล่วงละเมิดสิทธิของผู้อื่นเกินกว่าเหตุ
กล่าวคือมีการใช้อำนาจเกินขอบเขต หรือบางครั้งมีการละเว้นบทลงโทษ กล่าวคือ
มีการเลือกปฏิบัติ นั่นเอง
7 ศ. ดร.กำชัย จงจักรพันธ์, การบรรยาย, “หลักนิติธรรมความหมายสาระสำคัญและ
ผลของการฝ่าฝืน” 21 กุมภาพันธ์ 2556 โรงแรมรามาการ์เด้นส์.
บทความที่ผานการพิจารณา