Page 491 - kpi18886

483

ส่วนภูมิภาค การบริหารราชการส่วนภูมิภาคเป็นระบบการปกครองที่ขึ้นตรงกับ

รัฐบาลเช่นเดียวกับราชการส่วนกลาง เพราะเป็นหน่วยงานที่ใช้อำนาจรัฐ
เช่นเดียวกัน โดยเฉพาะภารกิจตามแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ โดยรัฐบาลได้
มอบอำนาจบางส่วนเพื่อดำเนินภารกิจในการดูแล และให้บริการแก่ประชาชน

ในพื้นที่ต่างๆ ที่ห่างไกลออกไปแทนรัฐบาล (ส่วนกลาง) ผ่านทางกลไกตัวบุคคล
ซึ่งเป็นข้าราชการที่แต่งตั้งไปจากส่วนกลาง ได้แก่ ผู้ว่าราชการจังหวัด นายอำเภอ
รวมทั้งข้าราชการส่วนภูมิภาค ซึ่งสังกัดส่วนราชการต่างๆ ตลอดจน กำนัน

ผู้ใหญ่บ้าน ฯลฯ ซึ่งแม้มิได้แต่งตั้งมาจากส่วนกลางเนื่องจาก เป็นระบบที่มาจาก
การเลือกของประชาชนในท้องที่ แต่ก็มีสถานะเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ ทำหน้าที่
ในการใช้อำนาจรัฐเพื่อดูแลทุกข์สุขของประชาชนแทนรัฐบาล และอยู่ภายใต้

การบังคับบัญชาของผู้ว่าราชการจังหวัด และนายอำเภอ (ในฐานะรัฐ) โดยตรง
และถือเป็นกลไกของรัฐในระดับย่อยที่สุด และที่สำคัญคือ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน
ทำหน้าที่เป็นทั้งตัวแทนของรัฐ และเป็นตัวแทนของประชาชนในเวลาเดียวกัน

(กรมการปกครอง, 2549)

ด้วยเหตุนี้เองทำให้กำนัน ผู้ใหญ่บ้านมีความสำคัญ และมีความสัมพันธ์กับ

ชาวบ้านอย่างแนบแน่น ความสัมพันธ์นี้ยังได้รวมถึงค่านิยม เกียรติยศ และ
บุญคุณที่มีต่อกัน ทำให้สิ่งเหล่านี้หยั่งรากลึกลงในทุกพื้นที่ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน
จึงเป็นคนสำคัญทั้งของรัฐ และประชาชนในเวลาเดียวกัน เพราะเป็นกลไกของรัฐ

ที่นำนโยบายมาพัฒนาก่อให้เกิดความเจริญในพื้นที่ แต่หลักในการนำนโยบายไป
ปฏิบัตินั้นต้องอาศัยหลายส่วนที่ต้องให้ความร่วมมือกัน ซึ่งจากการสัมภาษณ์
ปลัดอำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก ได้ให้ความเห็นในเรื่องนี้ว่า “รัฐเองไม่สามารถ

ดำเนินการอะไรได้อย่างคล่องตัว หากปราศจากคนที่จะคอยประสานงานให้
เพราะ ไม่ได้เข้าไปคลุกคลีกับชาวบ้าน ไม่ได้มีความเข้าใจวัฒนธรรมชุมชน ทำให้
การทำงานของรัฐเป็นไปด้วยความยากลำบาก หากไม่ได้รับความร่วมมือจาก

กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ชาวบ้าน และชาวบ้านบางส่วนไม่เปิดใจยอมรับการทำงานของ
เจ้าหน้าที่ ยังให้ความเคารพยำเกรงในตัวกำนัน ผู้ใหญ่บ้านมากกว่ารัฐ มองว่า
กำนัน ผู้ใหญ่บ้านเป็นผู้ช่วยเหลือดูแลทุกข์สุขของพวกเค้า” (ธิติวัฒน์

เอี่ยมสะอาด, สัมภาษณ์ 30 มี.ค. 2560) นอกจากนี้กำนัน ผู้ใหญ่บ้านยังมี
บทบาทและหน้าที่ที่ต้องจัดการตั้งแต่เรื่องเกิด แก่ เจ็บ ตาย จนถึงเรื่อง

บทความที่ผานการพิจารณา