Page 26 - kpi20686

ห น้ า | 16

องค์กรอิสระด้วย แต่บางองค์กรอิสระที่ก าหนดชัดเจนว่า การเป็นสมาชิกรัฐสภาเป็นลักษณะต้องห้าม
ของการเป็นสมาชิก เช่น กรณีของผู้ตรวจการแผ่นดิน เป็นต้น
3. ความเป็นอิสระจากกิจการที่ตนมีหน้าที่
บางองค์กรอิสระก าหนดไว้ชัดเจนในลักษณะต้องห้ามของการเป็นกรรมการ

ว่า จะต้องเป็นผู้ไม่มีหน้าที่ในกิจการนั้น ๆ ดังเช่น กรณีของคณะกรรมการกิจการวิทยุและโทรทัศน์
และคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารและเสรีภาพ คณะกรรมการที่ปรึกษาเกี่ยวกับการแข่งขันทางการค้า
คณะกรรมการประเมินผลมหาวิทยาลัยแห่งชาติหรือคณะกรรมการควบคุมประกันภัย เป็นต้น แต่ก็มี
หลายองค์กรที่มิได้ก าหนดลักษณะต้องห้ามดังกล่าวไว้ แต่ไม่ว่าจะมีการก าหนดลักษณะต้องห้ามใน

เรื่องนี้ไว้หรือไม่ก็ตาม ความเป็นอิสระขององค์กรจากกิจการที่ตนมีหน้าที่นั้นจะต้องมีอยู่ เพียงแต่การ
ที่มีการก าหนดลักษณะต้องห้ามของสมาชิกไว้อย่างชัดเจนนั้น เป็นไปเพียงเพื่อการป้องกันส าหรับการ
ปฏิบัติหน้าที่
4. วาระการด ารงต าแหน่ง

วาระการด ารงต าแหน่งสมาชิกเป็นหลักประกันความเป็นอิสระของสมาชิก
ขององค์กรอีกประการหนี่ง ในการพิจารณาว่าสมาชิกควรมีวาระการด ารงต าแหน่งเท่าใดนั้น ควร
พิจารณาด้วยว่า หากวาระการด ารงต าแหน่งสั้นจะท าให้สมาชิกไม่เป็นอิสระจากผู้มีอ านาจแต่งตั้ง แต่

หากวาระการด ารงต าแหน่งนานอาจจะท าให้สมาชิกล้าต่อหน้าที่ในช่วงปลายของวาระการด ารง
ต าแหน่งได้ ดังนั้นวาระการด ารงต าแหน่งควรอยู่ในทางสายกลาง คือ ระหว่าง 4 - 5 ปีแต่กรรมการ
บางคนอาจมีวาระการด ารงต าแหน่งแตกต่างกันได้ เช่น กรรมการโดยต าแหน่ง ดังเช่น กรณีของปลัด
กระทรวงการคลังในคณะกรรมการธนาคารหรือผู้อ านวยการหอสมุดแห่งชาติในคณะกรรมการข้อมูล
ข่าวสารของราชการในประเทศฝรั่งเศส เป็นต้น

การให้ได้รับแต่งตั้งอีกวาระหนึ่งนั้น ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ท าให้กรรมการไม่
เป็นอิสระจากผู้แต่งตั้งกฎหมาย จึงก าหนดห้ามการด ารงต าแหน่งเกินหนึ่งวาระ คือ กรณีของ
คณะกรรมการนโยบายการเงิน คณะกรรมการกิจการวิทยุและโทรทัศน์ หรือผู้ตรวจการแผ่นดินของ

รัฐสภา แต่ในกรณีขององค์กรอิสระอื่น ที่มิได้มีข้อก าหนดห้ามไว้ย่อมหมายความว่า กรรมการสามารถ
ด ารงต าแหน่งเกินหนึ่งวาระได้ แต่ในทางปฏิบัติเท่าที่พบ ไม่เคยมีการแต่งตั้งกรรมการให้มีวาระการ
ด ารงต าแหน่งในลักษณะที่เกินสมควรแต่ประการใด
นอกจากนั้น การคุ้มกันให้กรรมการด ารงต าแหน่งจนครบวาระก็เป็น

หลักประกันความอิสระที่ส าคัญอีกประการหนึ่งของกรรมการในองค์กรอิสระ กฎหมายจัดตั้งองค์กร
อิสระจะก าหนดห้ามมิให้ผู้แต่งตั้งมีค าสั่งให้กรรมการพ้นจากต าแหน่งก่อนวาระ ซึ่งหมายความว่า
กรรมการจะพ้นต าแหน่งก่อนวาระได้ ก็โดยมติของคณะกรรมการนั้นเองเท่านั้น มีข้อยกเว้นอยู่ในกรณี
เดียว คือ กรรมการในคณะกรรมการแข่งขันทางการค้าที่อาจถูกค าสั่งของรัฐมนตรีว่าการ

กระทรวงการคลังให้ออก แต่การพ้นจากต าแหน่งก่อนวาระจะต้องชัดเจน มิให้เป็นดุลพินิจแก่ผู้มี
อ านาจให้พ้นเช่นกรณีที่กรรมการนั้นขาดประชุม โดยมิได้มีเหตุผลหรือกรรมการมีลักษณะต้องห้าม
ตามที่กฎหมายก าหนด