Page 238 - kpi20756
P. 238
2 8 การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 21
ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ สร้างคุณภาพประชาธิปไตย
ยากจนไม่มีทางเลือกก็ต้องศึกษาในสถานศึกษาที่ขาดความพร้อมเหล่านี้ นับเป็นความเหลื่อมล้ำที่
เกิดขึ้นอย่างรุนแรงต่อเด็กที่เป็นอนาคตของชาติเหล่านี้ และสถานการณ์เช่นนี้มิใช่เพิ่งเกิดแต่เป็น
มานานแล้วทั้งๆ ที่กระทรวงศึกษาธิการเป็นกระทรวงที่ได้รับจัดสรรงบประมาณมากที่สุดในแต่ละปี
การแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาที่เกิดขึ้นระหว่างเมืองกับชนบทจึงต้องมี
กรอบคิดใหม่ที่ให้ภาคส่วนต่างๆ ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารการศึกษา โดยเฉพาะองค์กร
ปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีความพร้อมและรับโอนสถานศึกษาจากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษา
ขั้นพื้นฐานไปบริหารจัดการก็สามารถทำให้โรงเรียนมีมาตรฐานตามที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนด
หรือมีมาตรฐานสูงกว่าได้ เนื่องจากมีการจัดสรรงบประมาณดำเนินการในการจัดจ้างบุคลากร
ทางการศึกษา จัดซื้ออุปกรณ์การศึกษาอย่างเพียงพอ และบางแห่งจัดให้มีห้องเรียนภาษา
ต่างประเทศหลายภาษา รวมถึงองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีโรงเรียนของตนเองและพัฒนา
โรงเรียนให้ทันสมัยเป็นที่ยอมรับในระดับประเทศอาทิ โรงเรียนของเทศบาลนครเชียงราย ซึ่งได้
รับการสนับสนุนทางวิชาการจากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ โรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย ในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ทำให้โรงเรียนของเทศบาลนครเชียงรายมี
ผู้ปกครองส่งบุตรหลานเข้าเรียนกับโรงเรียนเทศบาลของเทศบาลนครเชียงรายเป็นจำนวนมาก
ไม่แพ้โรงเรียนประจำจังหวัดของกระทรวงศึกษาธิการ เป็นต้น กล่าวได้ว่า การกระจายอำนาจ
ทางการศึกษานับเป็นเครื่องมือสำคัญอันหนึ่งในการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำในสังคมโดยให้
ภาคส่วนต่าง ๆ มีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคนในพื้นที่ได้เองบ้างแทนการบริหาร
แบบรวมศูนย์อย่างที่เป็นอยู่
คำถามก็คือ เกิดอะไรขึ้นกับช่วงเวลาที่ผ่านมาเกือบสามศตวรรษจนทำให้เกิดความ
เหลื่อมล้ำมากเพียงนี้ คำตอบในเรื่องนี้มีหลายประการที่อธิบายคำถามข้างต้น แต่คำตอบหนึ่งที่
ผู้เขียนมีความเห็นสอดคล้องกับ Abigail McKnight แห่ง London School of Economics
ที่กล่าวว่า อุปสรรคสำคัญต่อการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำก็คือ การขาดเจตจำนงทางการเมือง
(Political Will) ของรัฐบาลในการเข้ามาบริหารประเทศ (Abigail McKnight, 2018) ส่งผลให้
นโยบายที่จะแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำในสังคมไม่เป็นจริงในทางปฏิบัติ เช่น การออกกฎหมาย
ภาษีทรัพย์สิน ภาษีมรดก เป็นต้น ซึ่งกฎหมายเหล่านี้จะมีส่วนช่วยในการลดความเหลื่อมล้ำ
ในสังคมได้ แต่ในทางปฏิบัติ กฎหมายภาษีมรดก กลับมีการยกเว้นที่ไปเอื้อต่อกลุ่มคนร่ำรวยหรือ
มีฐานะดีในสังคมมากกว่าคนส่วนใหญ่ของสังคม ดังนั้นต้องลดการยกเว้นภาษีลงเพื่อลดความ
เหลื่อมล้ำด้านทรัพย์สินในระยะยาว (ดวงมณี เลาวกุล, 2561)
การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น : เจตจำนงทางการเมืองหรือเพียงวาทกรรม
เอกสารประกอบการสัมมนากลุ่มย่อยที่ 5 (Political Decentralization) เป็นการจัดความสัมพันธ์ทางอำนาจระหว่างรัฐกับประชาชนในท้องถิ่น
ทางการเมือง
ดังได้กล่าวมาแล้วว่า การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นหรือการกระจายอำนาจทางการเมือง
ในทิศทางที่ทำให้ภารกิจที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของประชาชน ทรัพยากรการบริหาร (รายได้
