Page 49 - kpi21595
P. 49
ด้านปัจจัยนำเข้า (inputs) ในที่นี้ ก็คือ องค์ความรู้ แกนนำพลเมือง และกระบวนการสร้างความเป็น
พลเมืองที่สถาบันพระปกเกล้า โดยสำนักส่งเสริมการเมืองภาคพลเมืองดำเนินการให้แก่ประชาชนในอำเภอนำ
ร่องจังหวัดร้อยเอ็ด ในที่นี้คือ การจัดสัมมนาให้แก่แกนนำพลเมืองทั้ง 3 กลุ่มตามความต้องการของพวกเขา
เพื่อเสริมและเติมในสิ่งที่พวกเขาคิดว่าตนเองยังขาดอยู่ อาทิ การแก้ไขปัญหาและการสร้างความสามัคคีใน
ชุมชน ตลอดจนเพื่อเสริมในสิ่งที่ผู้จัดมองว่าเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย ซึ่งก็คือ
ความรู้เรื่องประชาธิปไตย ความสำคัญของพลเมืองและการมีส่วนร่วมทางการเมืองในรูปแบบต่างๆให้แก่คนใน
ชุมชน โดยโครงการที่สำนักส่งเสริมการเมืองภาคพลเมือง สถาบันพระปกเกล้าดำเนินการนั้น ประกอบด้วย
โครงการโรงเรียนพลเมือง โครงการเยาวชนไทยหัวใจพลเมือง โครงการสร้างสำนึกพลเมือง โครงการชุมชนไร้
ถัง โครงการซื่อตรง และโครงการพัฒนาศักยภาพผู้นำ
เมื่อมอบความรู้และทักษะในฐานะปัจจัยนำเข้า (input) สำคัญให้แก่แกนนำพลเมืองในพื้นที่แล้ว ใน
ส่วนของกระบวนการ (process) สร้างความเป็นพลเมือง สำนักส่งเสริมการเมืองภาคพลเมืองจะเน้นที่การ
พยายามผลักดันให้แกนนำเป็นคนที่ดำเนินการแก้ไขปัญหาเป็นหลัก ในแง่นี้แกนนำพลเมืองจึงนับเป็นปัจจัย
นำเข้าอีกส่วนหนึ่งในระยะที่ 2 ของการสร้างสำนึกพลเมือง เนื่องจากแกนนำพลเมืองจะต้องทำหน้าที่ในการ
ขยายผลการสร้างความเป็นพลเมืองสู่คนในชุมชนด้วยตนเอง ในการนี้สถาบันพระปกเกล้าจะทำหน้าที่เป็น
เพียงพี่เลี้ยง ผ่านการสนับสนุนองค์ความรู้และงบประมาณบางส่วนให้แกนนำเหล่านี้ได้พบปะพูดคุย
แลกเปลี่ยนกันเพื่อเลือกเฟ้นกิจกรรมหรือโครงการบางอย่างที่พวกเขาคิดว่าอยากดำเนินการเพื่อสร้างความ
เป็นพลเมืองให้แก่คนในพื้นที่ ในรูปแบบและประเด็นที่พวกเขาต้องการอย่างแท้จริง
การที่สำนักส่งเสริมการเมืองภาคพลเมือง สถาบันพระปกเกล้า พยายามผลักดันกระบวนการสร้าง
ความรู้และส่งเสริมกิจกรรมเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองไปพร้อมกันโดยพยายามผลักดันให้คนในพื้นที่
ดำเนินการด้วยตนเองนั้น เป็นไปตามกรอบทฤษฎีเรื่องการสร้างความเป็นพลเมืองที่มีงานหลายชิ้นพยายาม
ชี้ให้เห็นว่าการสร้างความเป็นพลเมืองนั้น ต้องสร้างความตระหนักรู้ให้เกิดขึ้นให้ได้เสียก่อน โดยพยายาม
ผลักดันให้เขาเล็งเห็นความสำคัญของพลเมืองเพื่อสร้างให้พวกเขา “ขยายผล” การสร้างความเป็นพลเมืองด้วย
ตนเอง ซึ่งจะทำให้สำนึกพลเมืองประสบความสำเร็จและยั่งยืนกว่า
อย่างไรก็ตาม การประเมินผลลัพธ์ความเป็นพลเมืองที่เกิดขึ้นนั้น ต้องไม่ลืมปัจจัยด้านสภาพแวดล้อม
ที่อาจส่งผลต่อการสร้างความเป็นพลเมืองได้ ในที่นี้ผู้เขียนแบ่งปัจจัย ด้านสภาพแวดล้อมออกเป็น 3 มิติ ใหญ่ๆ
ก็คือ ปัจจัยด้านการเมือง ในที่นี้คือ เรื่องโครงสร้างในการปกครองระดับท้องถิ่นท้องที่ และกรอบกติการะเบียบ
ในการเข้าไปมีส่วนร่วมทางการเมืองในระบอบท้องถิ่นท้องที่ ปัจจัยด้านเศรษฐกิจในที่นี้คือลักษณะของการ
ประกอบอาชีพและแหล่งรายได้ของคนในชุมชนมีเพียงพอที่จะทำรายได้ให้พอกินพออยู่ ไม่เป็นหนี้สินหรือไม่
เพราะหากมีระบบเศรษฐกิจดีก็น่าจะส่งผลให้พวกเขาตระหนักต่อส่วนรวมมากขึ้นไม่เพียงแต่คิดถึงเรื่องปาก
ท้องของตนเองเท่านั้น มิติสุดท้ายคือมิติด้านสังคม ในที่นี้ คือเรื่องระบบวัฒนธรรม การศึกษา ที่จะส่งผลต่อ
ความเชื่อในเรื่องต่างๆของคนคนหนึ่งที่อาจกระทบต่อสำนึกพลเมืองของคนนั้นได้
ในที่นี้จะเห็นได้ว่าปัจจัยด้านนี้ มีความเชื่อมโยงกับปัจจัยนำเข้าในเรื่องของการขัดเกลาทางการเมือง
(political socialization) ที่กล่าวไปแล้วข้างต้น สำหรับค่านิยมในฐานะสภาพแวดล้อมที่อาจมีผลต่อการสร้าง
38