Page 36 - kpiebook62016
P. 36
19
เส้นทางสู่ประชาธิปไตย (Paths toward Democracy)
การศึกษาเรื่องการเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตยทั้งของไทยและต่างประเทศ ได้รับอิทธิพล
จากงานของ Samuel P. Huntington ที่ชื่อ “คลื่นลูกที่สามของการท าให้เป็นประชาธิปไตย” (The third
42
wave of democratization) Huntington ศึกษา “คลื่น” ของการเปลี่ยนแปลงไปสู่ประชาธิปไตย และ
“คลื่นย้อนกลับ” (Reverse wave) ที่ท าให้หลายประเทศที่เพิ่งเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยไม่สามารถ
ตั้งมั่นอยู่ได้ แต่ถดถอยกลับไปสู่การปกครองแบบเผด็จการ กระแสการเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตย
สามารถแบ่งได้เป็น 3 คลื่น ดังนี้
คลื่นลูกที่หนึ่ง เป็นการเปลี่ยนไปสู่ระบอบประชาธิปไตยที่เกิดจากการเติบโตทางเศรษฐกิจ
และสังคมในยุคที่สิทธิในการเลือกตั้งเริ่มขยายตัวอย่างกว้างขวาง เช่น ในสหรัฐอเมริกา อังกฤษ และ
ยุโรปตะวันตก ส่วนคลื่นสะท้อนกลับที่น ามาสู่ความล้มเหลวของประชาธิปไตยในบางประเทศในกลุ่ม
คลื่นลูกแรกคือสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ท าให้หลายประเทศในยุโรปกลายเป็นเผด็จการ เช่น เยอรมนี
43
อิตาลี และออสเตรีย รวมไปถึงประเทศในเอเชีย เช่น เกาหลีใต้
คลื่นลูกที่สอง เป็นกระแสประชาธิปไตยที่มาจากอิทธิพลของการยกเลิกอาณานิคม
(Decolonization) หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เช่น ประเทศภายใต้อาณานิคมของฝรั่งเศส ประเทศใน
ลาตินอเมริกาและแอฟริกา รวมไปถึงประเทศผู้แพ้สงครามอย่างเยอรมนีและญี่ปุ่น ก็ได้พัฒนาสู่การ
44
เป็นประชาธิปไตยในช่วงคลื่นลูกที่สองเช่นกัน ขณะที่คลื่นสะท้อนกลับลูกที่สองท าให้หลาย
ประเทศในอเมริกาใต้ที่มีความใกล้ชิดกับระบบเศรษฐกิจแบบเสรีนิยมใหม่หวนคืนสู่เผด็จการ เช่น
45
อาร์เจนตินา และชิลี เป็นต้น อาร์เจนตินา และชิลี เป็นตัวอย่างประเทศที่ล้มเหลวจากการเปลี่ยนผ่าน
ไปสู่ประชาธิปไตยในคลื่นลูกที่สอง และฟื้นตัวกลับมาอีกครั้งในคลื่นลูกที่สาม
คลื่นลูกที่สาม เป็นพลังการเปลี่ยนแปลงที่เกิดหลายระลอกข้ามเขตแดนเชิงพื้นที่ เริ่มต้นขึ้น
ในประเทศโปรตุเกส ค.ศ. 1974 และแพร่ขยายสู่หลายพื้นที่ในโลก เช่น กรีซ สเปน ประเทศในอเมริกาใต้
42 Samuel P. Huntington, The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century (Norman and London: University
of Oklahoma Press, 1991).
43 Ibid., p. 40.
44
Ibid., pp. 40-43.
45 Naomi Klein, The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism (New York: Metropolitan Books, 2007), pp. 7-8.
