Page 38 - kpiebook62016

21

ที่ท าให้ประเทศหนึ่งสามารถมีพัฒนาการไปสู่ประชาธิปไตยที่โอกาสมั่นคงมีเสถียรภาพเป็นไปได้สูง
ระหว่างประเทศยูเครน กับโปแลนด์ซึ่งได้รับอิทธิพลจากโซเวียตเหมือนกัน แต่ความส าเร็จต่างกัน

เป็นเพราะเหตุใด หรือบรรดาประเทศในกลุ่มอาหรับสปริง ตูนีเซีย ดูเหมือนจะมีพัฒนาการที่ดีกว่า

ประเทศอื่น จริงหรือไม่ มีปัจจัยใดเป็นสาเหตุ

48
ประสบการณ์จากทั่วโลกชี้ว่าเส้นทางสู่ประชาธิปไตยไม่ได้มีอยู่เพียงเส้นทางเดียว ดังนั้น
การจะก าหนดว่าเส้นทางหนึ่งเส้นทางใดเหมาะสมที่สุด หรือการระบุว่าประเทศหนึ่งต้องเลือกเดินบน

49
เส้นทางนี้ ไม่สามารถเป็นหลักประกันว่าจะน าไปสู่ประชาธิปไตยที่มั่นคงได้ งานของ Samuel P.
Huntington เรื่อง The Third Wave: Democratization in the late Twentieth Century นอกจาก

อธิบายคลื่นของประชาธิปไตยและปัจจัยที่น ามาสู่การเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตยในแต่ละคลื่น

ตามที่กล่าวไปแล้วข้างต้น ยังได้น าเสนอเส้นทางสู่ประชาธิปไตย 3 รูปแบบคือ 1) การเปลี่ยนแปลง
โครงสร้างอ านาจ (Transformation) เกิดขึ้นเมื่อกลุ่มชนชั้นน าที่อยู่ในอ านาจแสดงบทบาทน าในการ

เปลี่ยนแปลงไปสู่ประชาธิปไตย 2) การแทนที่โครงสร้างอ านาจเดิม (Replacement) เกิดขึ้นเมื่อชนชั้น

น าฝ่ายตรงข้ามกับรัฐบาลแสดงบทบาทน าในการเปลี่ยนแปลงไปสู่ประชาธิปไตย ส่งผลให้ชนชั้นน า

เดิมที่เคยอยู่ในอ านาจต้องหมดอ านาจลง และ 3) การร่วมกันผลัดอ านาจ (Transplacement) เกิดขึ้น

เมื่อชนชั้นน าทั้งสองฝ่ายร่วมมือกันผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปสู่ประชาธิปไตย Huntington เชื่อว่า
รูปแบบ Transformation เกิดขึ้นในสเปน บราซิล ฮังการี ในขณะที่การแทนที่อ านาจเดิมแบบ

Replacement เกิดขึ้นทั้งในอาร์เจนตินา กรีก โปรตุเกส ฟิลิปินส์ โรมาเนีย และเยอรมนีตะวันออก ส่วน

การร่วมมือกันผลัดอ านาจแบบ Transplacement เคยเกิดในโปแลน์ เชคโกสโลวาเกีย อูกานดา และ
50
เกาหลี เป็นต้น

อาจกล่าวได้ว่า ในงานชิ้นนี้ แม้จัดแบ่งเส้นทางสู่ประชาธิปไตยไว้สามสาย แต่ในมุมมองของ

Huntington ตัวแสดงที่มีบทบาทส าคัญในกระบวนการเปลี่ยนแปลง คือ ชนชั้นน า ซึ่งเป็นลักษณะของ

การเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากข้างบน เช่นเดียวกับข้อเสนอของ Guillermo O’Donnell, Philippe

48 Juan J. Linz and Alfred Stepan, “Toward consolidated democracies,” in Larry Diamond and Marc F. Plattner (eds.), The
Global Divergence of Democracies (Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2001), p. 93.
49 John Higley, “Consolidation and Transition,” in Seymour Martin Lipset (ed.), The encyclopedia of democracy volume 2
(Washington, D.C.: Congressional Quarterly Inc., 1995), p. 424.
50 Samuel P. Huntington, The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century, op. cit., pp.109-163.