Page 44 - kpiebook62016
P. 44
27
ระบอบใหม่ที่ได้คือประชาธิปไตย ไม่ใช่ระบอบลูกผสม (Hybrid Regime) ที่ไม่ได้มีคุณสมบัติของ
ประชาธิปไตยดังที่ได้ตั้งเกณฑ์ไว้ก่อนหน้านี้ ในที่นี้จะน าเสนอหลุมพรางของระบอบลูกผสมให้
พิจารณาใน 3 มิติ ดังนี้
มิติที่ 1 การเลือกตั้งที่มีการแข่งขันอย่างเสรี จากการเปรียบเทียบคุณสมบัติของระบอบ
ประชาธิปไตย และระบอบลูกผสมสายพันธุ์ต่างๆ พบว่า การจัดให้มีเลือกตั้งอย่างเดียวไม่อาจเป็น
หลักประกันความเป็นประชาธิปไตยได้ การเลือกตั้งต้องเปิดโอกาสให้ทุกฝ่ายแข่งขันอย่างเสรี
(Competitiveness) จึงเป็นเงื่อนไขส าคัญของการกระจายอ านาจในระบบการเมืองและส่งเสริมการ
เปลี่ยนผ่านและการสร้างประชาธิปไตยที่มั่นคง การเลือกตั้งที่มีการแข่งขันอย่างเสรีกับการเลือกตั้ง
ภายใต้กติกาที่เอื้อประโยชน์ให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ซึ่งโดยธรรมชาติมักเอื้อให้ฝ่ายที่อยู่ในอ านาจขณะนั้น
ครอบครองอ านาจต่อไป ย่อมน ามาสู่ผลลัพธ์ของระบบการเมืองที่แตกต่างกัน ในกรณีหลังการเลือกตั้ง
กลายเป็นเพียงกลไกหรือเครื่องมือของการสืบทอดอ านาจและรักษาสถานภาพเดิมของระบอบ ไม่ได้
ก่อให้เกิดการเปลี่ยนผ่านทางอ านาจหลังการเลือกตั้ง
มิติที่ 2 สิทธิเสรีภาพของประชาชน นอกจากการเลือกตั้งที่ต้องแข่งขันอย่างเสรีแล้ว อีกมิติ
ที่แยกแยะความแตกต่างระหว่างระบอบประชาธิปไตยเสรี กับระบอบลูกผสมก็คือ สิทธิเสรีภาพของ
ประชาชน ได้แก่ เสรีภาพที่จะเชื่อ เสรีภาพในการพูด การแสดงออก การรวมกลุ่ม การเข้าถึงข้อมูล
ข่าวสารอย่างเสรีโดยไม่ถูกควบคุมโดยรัฐ ที่กล่าวมานี้ สะท้อนรูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างรัฐและ
สังคมที่สุขภาพดีและเป็นมิตรต่อกัน ขณะเดียวกัน การที่ประชาชนมีสิทธิเสรีภาพตามหลักสิทธิ
มนุษยชน ย่อมเป็นหลักประกันเบื้องต้นว่าจะท าให้เกิดตลาดแข่งขันเสรีในระบบการเมือง ผ่านระบบ
พรรคการเมืองที่เข้มแข็ง ในทางตรงข้าม หากสิทธิเสรีภาพของประชาชนถูกจ ากัด การแข่งขันย่อมไม่
สมบูรณ์
และมิติที่ 3 ระดับการแทรกแซงทางการเมืองโดยสถาบันที่พิทักษ์ระบอบเดิม
(Tutelary interference) เป็นปัจจัยที่มีความส าคัญไม่แพ้ 2 มิติแรกในการก าหนดความส าเร็จหรือ
ความล้มเหลวของการเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตย สถาบันที่พิทักษ์ระบอบเดิมใช้ทั้งอ านาจเชิง
สัญลักษณ์และอ านาจที่เป็นรูปธรรมเพื่อเหนี่ยวรั้งการเปลี่ยนแปลง หรือผลักดันให้การเปลี่ยนแปลงที่
เกิดขึ้นวนย้อนกลับไปสู่ระบอบเดิมก่อนการเปลี่ยนแปลงสู่ประชาธิปไตย สถาบันพิทักษ์ระบอบเดิมนี้
ไม่ได้มีที่มาหรือมีความเชื่อมโยงกับประชาชนโดยผ่านการเลือกตั้ง เช่น อ านาจจากกองทัพ อ านาจของ
