Page 74 - kpiebook65010

แนวทางและวิธีการวิเคราะห์
ผลกระทบทางสังคมในการตรากฎหมาย

89
“Better Regulation Guidelines 2017” ซึ่งเป็นเอกสารที่มีความเป็นปัจจุบันทันสมัยมาก
ที่สุดและมีกล่องเครื่องมือ (toolbox) ที่มาอธิบายขยายรายละเอียดการดำเนินการมากที่สุด

ในขณะเดียวกันก็จะนำเสนอแนวทางตามคำแนะนำของกลุ่มประเทศ OECD ประกอบด้วย
เนื่องจากทั้งสองกลุ่มประเทศเป็นเสมือนตัวแทนขององค์กรเหนือรัฐ (supra-national

organizations) ที่วางหลักการเรื่องการทำ RIA ที่เป็นมาตรฐานและมีการแก้ไขปรับปรุงการทำ
RIA อยู่ตลอดเวลา การทำความเข้าใจแนวทางดำเนินการของทั้งสองกลุ่มประเทศย่อมเป็นตัวอย่าง
ของแนวทางปฏิบัติที่ดี (best practice) ในด้านการทำ RIA ที่ดีและทันสมัย

3.3.1 แนวทางของ EU Commission

หากพิจารณาจากแนวทางที่ปรากฏใน EU Better Regulation Guidelines 2017

จะพบหลักการสำคัญที่ใช้เป็นฐานในการพิจารณาว่าจะต้องทำ RIA ภายใต้กรอบของ EU หรือไม่
โดยหลักการเบื้องต้นคือ “จะต้องมีการประเมินผลกระทบ (impact assessment) เมื่อปรากฏว่า
การดำเนินการใด ๆ (initiatives) ซึ่งรวมถึงทั้งข้อเสนอทางกฎหมายและทางนโยบาย มีแนวโน้ม

จะส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญ (significant) ด้านเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม หรือสังคม” โดยการ
ดำเนินการใด ๆ อาจอยู่ในรูปของข้อเสนอทางกฎหมายหรือบรรดาการดำเนินการอย่างอื่นที่ไม่มี

ผลทางกฎหมาย (legislative and non-legislative initiatives) ก็ได้ โดยเอกลักษณ์เฉพาะของ
การทำ RIA ภายใต้กรอบของ EU คือการทำ RIA จะต้องคำนึงถึงหลักการวิเคราะห์อย่างได้สัดส่วน
(principle of proportionate analysis) ด้วยเสมอ โดยขั้นตอนและสาระสำคัญของ RIA
90
91
ที่จะกล่าวถึงต่อไปนี้เป็นหลักการที่ใช้สำหรับการออกกฎหมายและจัดทำนโยบายของ EU เอง
โดยอาจแบ่งกรอบการนำเสนอออกเป็น 2 ส่วนได้แก่ ขั้นตอนการดำเนินการในภาพรวมและ

องค์ประกอบเชิงเนื้อหา (substantive elements) ของ RIA

89 เอกสารดังกล่าวมีรายละเอียดเทคนิคการดำเนินการที่ละเอียดโดยมีการจัดทำเอกสารแนบท้าย (กล่องเครื่องมือ)
ที่เรียกว่า Better Regulation Toolbox ถึง 63 กล่องเครื่องมือ และในรายงานการศึกษานี้จะนำเสนอสาระสำคัญของ
กล่องเครื่องมือบางกล่องที่เกี่ยวข้องกับการวิเคราะห์ผลกระทบทางสังคม รายละเอียดเพิ่มเติม ดู European
Commission, ‘Better Regulation Toolbox’ <https://ec.europa.eu/info/law/law-making-process/
planning-and-proposing-law/better-regulation-why-and-how/better-regulation-guidelines-and-toolbox/
better-regulation-toolbox_en> เข้าถึงเมื่อวันที่ 9 กันยายน 2564.
90 European Commission, ‘Better Regulation Guidelines’ Brussels, (Commission Staff Working
Document, SWD (2017) 350) 15.

91 สาระสำคัญของหลักดังกล่าวจะนำเสนอในหัวข้อ 3.3.1.3 หลังจากกล่าวถึงขั้นตอนการทำ RIA ในภาพรวม

สถาบันพระปกเกล้า

62