Page 122 - kpiebook65020

83

รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์
โครงการวิจัยเรื่อง “องค์ความรู้และเครื่องมือส าหรับการตรวจสอบความจ าเป็นในการตรากฎหมาย”

2.4.2.2 วัตถุประสงค์ของการประเมินผลกระทบทางสังคม
126
การประเมินผลกระทบทางสังคมมีวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้

1.) เพื่อป้องกันและลดผลกระทบในทางลบที่อาจเกิดขึ้นจากโครงการต่าง ๆ ต่อชุมชนและวิถี
ชีวิตของชุมชนโดยเฉพาะกับชุมชนดั้งเดิม ชนเผ่า หรือกลุ่มผู้ด้อยโอกาส

2.) เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาทางเลือก หรือการปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับสภาพ
สังคม

3.) เพื่อให้ผู้ตัดสินใจในโครงการหรือเจ้าของโครงการ พิจารณาว่าผลกระทบที่เกิดขึ้นเป็นที่
ยอมรับได้ และคุ้มค่ากับประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากโครงการนั้น ๆ หรือไม่

4.) ผลการประเมินผลกระทบทางสังคม สามารถใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาขีด
ความสามารถเพื่อให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในโครงการมากขึ้น
127
2.4.2.3 ขั้นตอนการประเมินผลกระทบทางสังคม

การประเมินผลกระทบทางสังคมต้องด าเนินการตามขั้นตอนดังต่อไปนี้

ขั้นตอนที่ 1 การก าหนดปัญหา (Problem definition) หรือระบุปัญหาที่องค์กรต้องการ
แก้ไข (Define Social Value Proposition)

1) เริ่มต้นจากการเขียนทฤษฎีการเปลี่ยนแปลง (Theory of change) เพื่อสร้างความ
เชื่อมโยงระหว่างกิจกรรมที่องค์กรจะท ากับผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับกลุ่มเป้าหมาย (Target group)

“If…..., then……” = ถ้า(ท า) ... แล้ว ....

ตัวอย่างเช่น ถ้าคนยากจนโดยเฉพาะสตรีมีโอกาสเข้าถึงแหล่งเงินกู้และบริการทางการเงินที่

เหมาะสมกับพวกเขาแล้วพวกเขาก็จะหลุดพ้นจากความยากจน

2) เขียนห่วงโซ่ผลลัพธ์ (Impact Value Chain) อธิบายว่าโครงการที่ท าต้องใช้อะไรท า จะ
ท าอะไร กิจกรรมต่าง ๆ จะสร้างและน าไปสู่ผลผลิตที่วัดผลได้อย่างไร และผลผลิตต่าง ๆ จะก่อให้เกิดการ
เปลี่ยนแปลงหรือผลลัพธ์ทางสังคมอย่างไร

ขั้นตอนที่ 2 การระบุผลลัพธ์ให้เป็นตัวเลข (Quantification) เป็นการเปลี่ยนแปลงผลลัพธ์ที่
เป็นนามธรรมให้เป็นค่าเชิงปริมาณโดยใช้ตัวชี้วัดทางสังคม (Social Indicators) ที่เลือกมาจาก

- ค่าที่บอกว่าผลลัพธ์เกิดขึ้นหรือไม่ และเกิดขึ้นเท่าไหร่

- ชี้ให้เห็นความแตกต่างระหว่างจุดเริ่มต้นก่อนด าเนินโครงการ กับพันาการหลังจาก

โครงการด าเนินไประยะหนึ่งแล้ว

- วัดได้ เปลี่ยนแปลงได้ ใช้เปรียบเทียบข้ามเวลาและองค์กรได้

126
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. “บทที่ 2 แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง” สืบค้นเมื่อวันที่ 8 กันยายน 2563, http://
cmuir.cmu .ac.th /bitstream/6653943832/28273/5/mem0053kn_ch2.pdf}, น. 23-24.
127 Schoolofchangmakers, อ้างแล้ว เชิงอรรถที่ 125.