Page 222 - kpiebook65020

183
รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์
โครงการวิจัยเรื่อง “องค์ความรู้และเครื่องมือส าหรับการตรวจสอบความจ าเป็นในการตรากฎหมาย”

ผลกระทบทางด้านร้ายต่อผู้เกี่ยวข้อง ทั้งต่อภาครัฐและภาคประชาชน เฉพาะกรณีที่หน่วยงานได้ก าหนดกลไก
60
เหล่านี้ไว้ในร่างกฎหมายที่เสนอเท่านั้น ที่จะต้องจัดท ารายงานการวิเคราะห์ผลกระทบฯ ในส่วนนี้
จึงกล่าวโดยสรุปได้ว่า การวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมายเป็นทั้งเครื่องมือ (tool) และ

กระบวนการในการตัดสินใจ (decision process) ส าหรับหน่วยงานของรัฐในกระบวนการจัดท าร่าง
61
กฎหมาย RIA เป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูล ศึกษาข้อเท็จจริง เรียบเรียงล าดับการคิดวิเคราะห์ และ
คาดการณ์ผลที่จะเกิดขึ้นในอนาคตอย่างเป็นระบบ โดยการตั้งค าถามว่าปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคมนั้น รัฐ
จ าเป็นต้องแทรกแซงจริงหรือไม่ รัฐมีทางเลือกใดบ้างในการช่วยแก้ไขปัญหา และหากจ าเป็นต้องใช้กฎหมาย

จะมีต้นทุน เกิดประโยชน์ และสร้างผลกระทบอย่างไรบ้างการวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมาย
อย่างครบถ้วนและรอบด้านจะต้องผ่านการพูดคุย แลกเปลี่ยนความรู้ และพัฒนาความเข้าใจระหว่างหน่วยงาน
ของรัฐและผู้ที่เกี่ยวข้องจากฝ่ายต่าง ๆ ในอีกมุมมองหนึ่ง RIA จึงเป็นกระบวนการในการตัดสินใจของรัฐ
ซึ่งตั้งอยู่บนพื้นฐานของข้อมูลและข้อเท็จจริง เพื่อให้ได้มาซึ่งกฎหมายที่มีคุณภาพและตรงกับความต้องการของ

สังคม ดังนั้น หัวใจที่ส าคัญที่สุดของกระบวนการวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมายจึงไม่ได้อยู่ที่
62
ความแม่นย าของการค านวณ แต่อยู่ที่กระบวนการล าดับการคิดวิเคราะห์ การตั้งค าถาม ก าหนดสภาพปัญหา
ตั้งต้นที่ถูกต้องและตรงกับความเป็นจริง การมีส่วนร่วมในการแสดงความเห็นและแลกเปลี่ยนความรู้ของผู้ที่

เกี่ยวข้อง การท าความเข้าใจถึงความเชื่อมโยงกันระหว่างเหตุและผลที่อาจเกิดขึ้น และการด าเนินการในทุก
ขั้นตอนอย่างเปิดเผยและโปร่งใสตามแนวทางการจัดท ารายงานการวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจาก
กฎหมายนั่นเอง

2.3 การตรวจสอบเนื้อหาในการตรากฎหมายของประเทศไทย

การร่างกฎหมาย คือ การสร้างกฎเกณฑ์ กติกา วิธีการ หรือเงื่อนไข ที่จะใช้ทั่วไปในสังคมและจะต้อง
ใช้กับทุกคนในสังคม ขึ้นมาเป็นเอกสารที่จะต้องสื่อความหมายของกฎเกณฑ์ กติกาที่สร้างขึ้นนั้นไปยังสังคมให้

60 แนวทางการพิจารณาเหตุผลความจ าเป็นในการก าหนดกลไกดังกล่าว สามารถศึกษาได้จากค าแนะน าของคณะกรรมการ
พัฒนากฎหมาย ส านักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ดังต่อไปนี้
1. ค าแนะน าของคณะกรรมการพัฒนากฎหมาย เรื่อง การใช้ระบบอนุ ญาตในกฎหมาย พ.ศ. 2562
https://www.krisdika.go.th /librarian/get?sysid=849183&ext=pdf

2. ค าแนะน าของคณะกรรมการพัฒนากฎหมาย เรื่อง การใช้ระบบคณะกรรมการในกฎหมาย พ.ศ. 2562
https://www.krisdika .go.th/librarian/get?sysid=849185&ext=pdf
3. ค าแนะน าของคณะกรรมการพัฒนากฎหมาย เรื่อง การก าหนดโทษอาญาในกฎหมาย พ.ศ. 2562
https://www.krisdika.go.th /librarian/get?sysid=849187&ext=pdf
61.
เดือนเด่น นิคมบริรักษ์ วีรวัลย์ ไพบูลย์จิตต์อารี และณัฏฐณิชา เลอฟิลิแบร์ต, “การวิเคราะห์ผลกระทบในการออกกฎหมาย
(Regulatory Impact Analysis),” (รายงานการวิจัยเสนอต่อสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) โดยทุนสนับสนุน
จากส านักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, 2557).
62 ส านักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, ค าอธิบายสาระส าคัญของพระราชบัญญัติหลักเกณฑ์การจัดท าร่างกฎหมายและการ
ประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. 2562, (2563).