Page 51 - kpiebook65020

12

รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์
โครงการวิจัยเรื่อง “องค์ความรู้และเครื่องมือส าหรับการตรวจสอบความจ าเป็นในการตรากฎหมาย”

(1) กฎระเบียบค าสั่งและควบคุม (Command-and-control)

กฎระเบียบค าสั่งและควบคุม หมายถึง การออกค าสั่งเพื่อควบคุมหรือห้ามกระท า
การอย่างใดอย่างหนึ่ง รวมไปถึงการก าหนดโทษสูงในการฝ่าฝืน เช่น การห้ามกระท าและหากฝ่าฝืนจะมีโทษ
ทางอาญา การออกกฎหมายควบคุมราคาหรือคุณภาพของสินค้า อย่างไรก็ตาม กฎระเบียบค าสั่งและการ
11
ควบคุมไม่มีขอบเขตความหมายที่ชัดเจน และหลายครั้งมักใช้ในบริบทที่กล่าวถึงการออกกฎที่ไม่ดี แต่ถึง
กระนั้นกฎระเบียบค าสั่งและการควบคุมนั้นจะใช้ได้ผลดีในตลาดที่มีการผูกขาดสูงตามธรรมชาติหรือตลาดที่มีผู้
12
เล่นน้อย เช่น ตลาดโทรคมนาคม เนื่องจากตลาดเหล่านี้ไม่ได้ต้องการการแข่งขันแต่ยังต้องการพัฒนาและ
การประกันคุณภาพ รัฐจึงควรเข้าแทรกแซงด้วยวิธีการกฎระเบียบค าสั่งและควบคุมเพื่อตรวจสอบการตั้งราคา
คุณภาพสินค้าและบริการรวมไปถึงการด าเนินการต่าง ๆ ของผู้เล่นในตลาดให้มีความโปร่งใสและไม่เอารัดเอา

เปรียบผู้รับบริการในตลาด อย่างไรก็ตาม ในการออกกฎระเบียบค าสั่งและควบคุม รัฐควรค านึงถึงความ
โปร่งใส ตรวจสอบได้ตลาดขั้นตอนการด าเนินการออกและบังคับใช้กฎระเบียบค าสั่งและควบคุม

(2) กฎข้อบังคับที่ขึ้นอยู่กับผลของการด าเนินงาน (Performance-based
Regulation)

นอกเหนือจากการออกกฎระเบียบค าสั่งและควบคุมที่เข้มงวดแล้ว รัฐอาจเลือกใช้

การออกกฎที่มีความรุนแรงในการบังคับน้อยลงมาอย่างการออกกฎข้อบังคับที่ขึ้นอยู่กับผลของการด าเนินงาน
การออกกฎลักษณะนี้เกิดขึ้นเมื่อรัฐก าหนดผลลัพธ์ที่ต้องการและบังคับให้ผู้อยู่ใต้กฎข้อบังคับต้องท าตาม แต่รัฐ
13
ไม่ได้ก าหนดวิธีการเฉพาะเจาะจงให้ผู้อยู่ใต้กฎต้องท าตาม เช่น แทนที่จะออกกฎห้ามโรงงานปล่อยมลพิษ
รัฐอาจจก าหนดค่าปริมาณมลพิษที่โรงงานสามารถปล่อยสู่อากาศได้แทน โดยรัฐไม่ได้เข้าไปแทรกแซงถึงวิธีการ

ที่โรงงานจะเลือกใช้ในลดปริมาณมลพิษ เปิดโอกาสให้โรงงานได้เลือกวิธีที่คุ้มทุนที่สุดในการด าเนินการ ยิ่งไป
14
กว่านั้น กฎข้อบังคับที่ขึ้นอยู่กับผลของการด าเนินงานยังสร้างความยืดหยุ่นในการก ากับดูแลของรัฐอีกด้วย
หลังก าหนดผลการด าเนินงานไปแล้ว รัฐสามารถให้ค าปรึกษากับเอกชนแต่ละรายในแง่การด าเนินการให้
บรรลุผลลัพธ์ที่ตั้งไว้เป็นรายเดี่ยวได้ โดยรัฐสามารถพิจารณาความแตกต่างและเอกลักษณ์ของเอกชนแต่ละราย

และให้ค าแนะน าในการด าเนินการที่แตกต่างกันไปตามความเหมาะสม

ในการด าเนินการออกกฎข้อบังคับที่ขึ้นอยู่กับผลของการด าเนินงาน รัฐสามารถ
15
ด าเนินการได้สองวิธี ได้แก่

(1) ด าเนินการผ่านตลาด (Market-based implementation)

การด าเนินการผ่านตลาดมิใช้การไม่ออกกฎบังคับใช้เสียเลย แต่เป็นการออกกฎที่มี
ความยืดหยุ่นสูง ก าหนดไว้เพียงผลลัพธ์คร่าวๆเพื่อให้อิสระแก่เอกชนในการเลือกวิธีการด าเนินการได้เอง

11 “Assessing Regulatory Alternatives,” Department of Premier and Cabinet, (2018) accessed 11 September
2020, from http://www.dpac.tas.gov.au/data/assets/pdf_file/0015/121137/18_Canadaassessing_reg_
alternatives_e.PDF.
12
Ibid, p.66.
13
Ibid.
14
National Audit Office, supra note 10, p.17.
15 Ibid.