Page 137 - kpiebook65064

โครงการสังเคราะห์ข้อเสนอ 87
เพื่อเสริมสร้างการอภิบาลระบบยา

บัญชีรายการยาจำเป็นของตน เช่น ในกรณีของประเทศไทย ได้กำหนดบัญชียาหลักแห่งชาติ โดย

อาจมีการเพิ่มหรือลดยาบางรายการยาที่เห็นว่ามีความเหมาะสมกับประชากร สภาพภูมิประเทศ
และงบประมาณ

แนวทางในการคัดเลือกยาจำเป็นจะเริ่มจากการกำหนดรายการของโรคที่มีจำนวนผู้ป่วย

จำนวนมากหรือเป็นโรคที่มีการเจ็บป่วยบ่อย ๆ การคัดเลือกยาจำเป็นต้องพิจารณาปัจจัยหลายอย่าง
ได้แก่ ทางเลือกแรกในการรักษาในแต่ละโรค เกณฑ์ที่ถูกใช้ในการคัดเลือกที่ถูกกำหนดโดยรัฐ หรือ
อาจเป็นสูตรการคำนวณที่ใช้ประกอบการตัดสินใจ เช่น การใช้ระบบการให้คะแนนเปรียบเทียบยา

ชนิดต่าง ๆ (Information, Safety, Administration restriction and frequency of dose, and
Efficacy: ISafE) และ การประเมินราคายาต่อหน่วยของคุณภาพ (Essential Medicine Cost

Index: EMCI) เป็นต้น นอกจากนี้ ยังใช้แนวทางในการรักษา (Standard Treatment Guideline)
ประกอบการพิจารณาคัดเลือกยาจำเป็นด้วย

แผนภาพที่ 4.7 แนวทางการคัดเลือกยาจ าเป็นของ WHO
แผนภาพที่ 4.7 แนวทางการคัดเลือกยาจำเป็นของ WHO

ลักษณะโรค

(Disease Burden)

แนวทางในการรักษาในแต่ละระดับ
(Evidence Based Standard Treatment
Guidelines (STG) by level)

รายชื่อยาที่จ าเป็น
(Essential Medicines List (EML))

ข้อมูลยา
การใช้ยาอย่างสมเหตุผล (Drug Information): การจัดหายา
(Rational Drug Use):
- การอบรม (Training) - ต ารับยา (National (Drug Supply):
- การควบคุม (Supervision) Pharmacopoeia) - ส่วนงานจัดซื้อ (Procurement)
- สูตรยา (Formulary) - การบริจาค (Donation)
- การติดตาม (Monitoring) - การผลิต (Production)

ที่มา: WHO. 2012. Managing Access to Medicines and Health Technologies (Third Edition) สืบค้นที่
http://apps.who.int/medicinedocs/en/m/abstract/Js19577en/ hnologies (Third Edition) สืบค้นที่ http://
ที่มา: WHO. 2012. Managing Access to Medicines and Health Tec

apps.who.int/medicinedocs/en/m/abstract/Js19577en/
ในหลายประเทศส่วนใหญ่มักจะใช้หลักความคุ้มค่า (Cost-effective) ในการคัดเลือกยา โดยอาจเลือก
จากยาที่มีคะแนนมากที่สุดเพียงตัวเดียว หรือสองตัวในกลุ่ม ซึ่งในระดับของบัญชียาแห่งชาติมักจะมีตัวที่ดีที่สุด
เพียงตัวเดียว ที่คิดว่ามีประสิทธิภาพ ปลอดภัย และเหมาะสมกับราคามากที่สุด ขณะที่รายการยาของ
สถานพยาบาลอาจมีหนึ่งตัว หรือสองตัวก็ได้ ขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบ าบัด
(Pharmacy and Therapeutic Committee: PTC) ซึ่งการก าหนดจ านวนของรายการยาจะช่วยประหยัด
งบประมาณ และเป็นการป้องกันการใช้ยาไม่ถูกต้องได้อีกด้วยเพราะมีจ านวนยาให้เลือกอย่างจ ากัด บทที่ 4

สถาบันพระปกเกล้า

4-24